CHÚNG TA SẼ BÊN NHAU BAO LÂU - Trang 138

lập cuối đời nhà Thanh. Năm 1901 Viên nhậm chức Đại thần Bắc Dương.
Sau Cách mạng Tân Hợi (1911), Viên cướp lấy chức Đại Tổng thống, hình
thành tập đoàn quân phiệt đàn áp nhân dân, bán nước. Năm 1916, Viên
chết, tập đoàn này chia rẽ, hỗn chiến với nhau; năm 1927 bị quân đội chính
phủ cách mạng Tôn Trung Sơn tiêu diệt trong chiến tranh Bắc phạt. Tại hội
nghị Hòa bình Paris (18/1 - 28/6/1919, có 32 nước tham gia, họp ở điện
Versailles) nhằm giải quyết các vấn đề sau Thế chiến I, Tổng thống Mỹ
Wilson đề ra kế hoạch hòa bình, trong đó có thỏa hiệp để Nhật kế thừa các
đặc quyền của Đức tại tỉnh Sơn Đông trung Quốc, phái đoàn trung Quốc
phản đối, không kí hòa ước Versailles. Ở đây tác giả muốn nói về Hội nghị
Yalta (Yalta Conference), tức hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Liên Xô - Anh
họp tại Yalta (Liên Xô) 4 - 11/2/1945 bàn các vấn đề sau khi Đức phát xít
đầu hàng. Trong đó vì để tránh xung đột với Liên Xô, Mỹ đồng ý để Liên
Xô được hưởng các đặc quyền của nước Nga Sa Hoàng tại Trung Quốc,
như quyền thuê quân cảng Lữ thuận - Đại Liên (một cảng biển và đô thị
công nghiệp quan trọng của Trung Quốc) và khai thác một số tuyến đường
sắt, thừa nhận giữ nguyên tình trạng hiện có của CHND Mông Cổ (mà
Trung Quốc cho là đất của mình)... Khoản bồi thường Canh Tý: Năm 1900
Liên quân 8 nước phương Tây xâm lược Trung Quốc, năm sau ép chính
quyền Mãn Thanh ký hiệp ước Tân Sửu, buộc Trung Quốc bồi thường cho
8 nước này 450 triệu lạng bạc (450 triệu dân, mỗi người nộp 1 lạng), gọi là
khoản bồi thường Canh Tý. Năm 1908 - 1940, nhưng quy định chỉ dùng
vào việc cho trung Quốc cử học sinh sang Mỹ du học. Nhờ đó trung Quốc
có được một đội ngũ nhân tài cấp cao, về sau họ có đóng góp quyết định
vào việc làm bom nguyên tử, vệ tinh và tên lửa. The Pentagon's New Map:
War ang Peace in the Twenty - First Century; xuất bản năm 2004. Charles
Krauthammer: Nhà báo Mỹ nổi tiếng, sinh 1950, tứng đoạt giải Pulitzer.
Một lực lượng trước kia ít được chú ý nay nổi lên - ý nói lực lượng cuae
bọn khủng bố nổi lên sau vụ 11 tháng 9. Samuel Philipa Huntington, 1927 -
2008, nhà khoa học chính trị nổi tiếng nước Mỹ, tác giả học thuyết 'sự đụng
độ giữa các nền văn minh' ('Clash of Civilizations', đề ra năm 1993). Thời
kỳ bùng nổ dân số: Tiếng Anh là Baby Boom, thời kỳ 1946 - 1964 số dân