Ngồi xuống một chiếc ghế băng, họ im lặng một lúc lâu. Rồi Stafford lầm
bầm nhắc lại:
- Đúng là hàng giả! Toàn là bịp!
Renata nhìn đăm đăm xuống thung lũng bên dưới, không nói gì.
Lát sau nàng mới lên tiếng:
- Ông thấy thế nào? Ông nghĩ sao về tất cả những thứ tôi đã dẫn ông đi xem
hôm nay?
- Tôi thấy không tin vào bất cứ cái gì!
Renata thở dài rất sâu:
- Câu ông trả lời đúng như tôi dự đoán.
- Tất cả những thứ đó toàn hàng giả, không có gì thật. Chỉ là một trò hội trá
hình được một đạo diễn tài ba dàn dựng lên và được bà công tước của cô chi
tiền. Nhưng tôi chưa được gặp vị đạo diễn tài ba đó. Mới chỉ thấy kép chính.
- Ông nghĩ sao về anh ta?
- Cả anh ta cũng không có thật. Có thể anh ta là một diễn viên tài ba, nhưng
vẫn chỉ là diễn viên, không hơn không kém.
Renata bật cười. Nàng đứng dậy, bỗng nhiên lộ vẻ sung sướng. Giọng nói của
nàng đượm đôi chút hài hước:
- Tôi cũng đã đoán được như thế. Tôi biết trước là ông không bị kích động,
không bị Franz mê hoặc, ông vẫn giữ được tỉnh táo. Có lẽ xưa nay trong mọi
tình huống ông đều giữ được tỉnh táo, đúng vậy không? Ông có tài phát hiện
những thủ đoạn lừa bịp. Ông biết cách đánh giá mọi người đúng với giá trị
của họ. Không cần phải đến Stratford [1] để xem những vở kịch của
Shakespeare mới biết được ông phải sắm vai nào. Các Vua Chúa đều có
người hề của họ. Người hề làm nhiệm vụ nói sự thật cho Vua nghe, anh ta
biết cách chế giễu những trò bịp của mọi con người.
- Cô muốn nói tôi cũng là một thứ người hề của Vua chăng?
