92. Khi ông Ó về tới nhà (bài số 15 và bài chót tr.17 tập Bùi Quang
Nho)
Anh em mầng tới thăm và hỏi rằng : « Ông ra Huế, có thấy cái chi ngộ
lạ không ? »
Ó rằng : « Thiếu chi cái lạ. Tôi thấy một khẩu súng trí trước đền vua
lớn hết chỗ nói. Ngày kia có người lính quen đem tôi đi chơi, tôi thấy súng
lớn tôi trầm trồ, tên lính bắc thang dắt tôi leo lên trên vị súng coi chơi,
thình lình trời phát mưa lớn, chạy đi đâu không kịp, tên lính dắt tôi chạy
theo lỗ ngòi vào trong lòng súng mà đụt mưa, tới tạnh mới về các người
nghĩ coi súng lớn là dường nào ? »
Hỏi rằng : « Ông có gặp mặt đức vua lần nào không ? »
Ó rằng : « Tôi có đi với Đông cung ra chỗ vua ngự nhiều lần. »
Hỏi : « Ông có thấy vua ăn mặc ra thế nào ? »
Ó rằng : « Đồ trào phục của vua như đồ hát bội mà đều thêu bằng vàng
thiệt. Có cái mão vua mới nhiều tiền lắm. »
Hỏi làm bằng giống gì mà nhiều tiền ?
Ó rằng làm hết hai chục cân vàng !
Hỏi cha chả hai chục cân vàng thì vua đội sao nổi ?
Ó rằng : « Vậy các người không nghe hễ làm vua có quan phụ chánh ?
Quan ấy theo phụ đỡ mão cho vua, sức hai ông phụ chánh, chừng năm chục
cân, họ đỡ cũng nổi, lựa là hai chục cân ! »
Lời bàn. – Suốt một tập « Truyện ông Ó », mười lăm bài, tôi chấm có
câu chót, gọi có chút màu sắc, bao nhiêu kia đều là gạt gẫm tiểu xảo, đọc
rồi bỏ qua, chớ hiểu theo nay là mắc tội lường gạt, có lẽ phải ra Tòa.
Nhưng đây là tập biên khảo sưu tầm, muốn cho đầy đủ, thì phải chép nốt.
