Lại cũng có lời sách rằng : Lạc bất khả cực, cực lạc sanh ai ; dục bất
khả túng, dục túng thành tai. (Vui chớ có vui quá mà sanh ra buồn ; muốn
chớ có muốn quá sanh bại).
ĐẶNG-LỄ-NGHI
*
Lời bàn của người chép truyện. – Chuyện ông chảng không thuộc
mục tiếu-lâm, nhưng tôỉ cũng ghi lại đây để cho thấy một cách săn thú dữ
buổi chưa có súng và còn săn thú bằng binh khí thô sơ. Nhiều tiếng cũ được
nhắc và phải tra tự-điển mới hiểu nghĩa. Thuở ấy, Thủ-Đức còn có cọp ở,
còn làng Phú-Sơn và An-Mỹ nầy ở đâu. Có lẽ thuộc vùng Định-Tường vì
trong bài có nhắc đến ông Trần-Bá-Lộc xưa ngồi trấn quận Cái-Bè. Một
việc khác tôi muốn nói nơi đây là ngày nay nanh heo rừng rất được nhiều
người tìm kiếm. Cứ xem dọc lề đường Phạm-Ngũ-Lão, mé ngang chợ Bến
Thành, có đến năm sáu người đàn ông lẫn đàn bà, ngồi bán nanh thú rừng :
nanh cá cúi, nanh sấu, nanh cọp, ngà voi, thạnh hành nhứt là nanh heo
rừng, lớp giũa giồi thành hình Phật để đeo cầu an, lớp để nguyên, nanh nào
dài và cong, đặc ruột, thì bán rất cao giá, vì theo mê tín, nanh đặc đeo trong
mình có thể hộ mạng, che chở khỏi bị đao thương động đến mình. Tục nầy
hình như do người Cao Miên, Thái và đồng bào thượng truyền ra. Mấy năm
trước, một cái nanh cong, dài, đặc, không tì vít, bán độ vài ba ngàn bạc ;
nay thời buổi phân vân, bạc mất giá mà vẫn kiếm không ra, tuy vậy có
nhiều người thừa thãi dám xuất ra cả trăm ngàn mua một vật mà sự hữu
dụng còn chờ thí nghiệm, là nanh heo rừng đặc. Tháng mười một năm
1970, tôi được mắt thấy một cái nanh heo khoanh tròn giáp vòng, có thể
làm vòng đeo tay như vòng ngọc thạch bọn võ cử ngày xưa, hỏi giá cho
biết, người chủ bán nói : « hai trăm ngàn bạc ! » (Tôi gia công mấy tháng
viết tập nầy, kiếm không tới một phần tư (1/4) của cái nanh ấy).
