đầu để chiếm được lòng tin của các cơ sở, một vài mã hàng đầu chị
thanh toán sòng phẳng, chị bảo hiện nay hàng bán rất chạy nên đã
mở rộng hệ thống phân phối, yêu cầu phải có nhiều cơ sở để sản
xuất, mỗi mùa tối thiểu phải làm được 15 mã. Chị ứng cho mỗi cơ sở
một ít tiền để làm tin và đặt số lượng hàng lên gấp ba bốn lần,
các cơ sở phải tăng thời gian làm việc lên 16-18 giờ mỗi ngày. Không
có ngày nghỉ!
Lao động của các cơ sở đa số ở tuổi vị thành niên (13-17 tuổi) có
hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn. Nhiều lần tôi đi kiểm tra
thấy các cháu làm quá mệt nằm vất vưởng trên máy bị chủ la rầy,
các cháu cũng gắng gượng tiếp tục làm việc không hề oán than
một lời! Tôi thương các cháu quá nhưng chẳng biết làm cách nào để
giúp được. Tuổi thơ tôi cũng rất vất vả vì chiến tranh, nhưng so ra
các cháu bây giờ còn khổ hơn nhiều. Đã vậy tiền công của các cháu
đâu có được suôn sẻ như chủ hứa (2.000.000 đồng/năm) vì chủ
cũng bị lừa.
Nhận đơn đặt hàng xong, có bao nhiêu vốn liếng chủ dồn hết
vào đặt nguyên phụ liệu. Khi hàng sản xuất dở dang chủ đòi ứng
tiền tiếp, nhưng chị H. bảo đang mở rộng hệ thống tiêu thụ phải
gối đầu nhiều nên chưa kịp thu hồi vốn, thông cảm cho chị một
thời gian ngắn. Chị có ý lấy tôi làm bình phong. Tôi vì tin lời chị
nên bảo các cơ sở cứ yên tâm làm. Các cơ sở thấy có tôi nên vẫn tiếp
tục làm. Qua vài lần chị hẹn lần hẹn lữa rồi hàng cũng được làm
xong. Nhận hàng xong, chị lập tức thay đổi địa chỉ, cắt đứt liên lạc và
trốn biệt, để lại số nợ khổng lồ hơn 1,5 tỉ đồng!
Với các cơ sở nghèo số nợ trên quá lớn, không những không có
tiền công cho thợ mà khẩu phần ăn cũng bị cắt bớt. Tết đến các
cháu không có tiền, không được về quê nằm vất vưởng tôi thấy
