61. ÔNG HUYỆN THANH-LIÊM CẢ ĐỜI, VÌ MỘT LỜI NÓI MẤT
ĐỨC THANH-LIÊM
ÔNG huyện kia đắc chỉ ra ngồi huyện nơi kia. Mà ông ấy là người
thanh-liêm lắm, cho nên không dụng lễ mễ của ai, lấy một đồng, đem cửa
trước cũng không xong, đem cửa sau cũng không lọt. Bà huyện thấy tính
chồng không có ưa, thì cũng không dám lãnh lấy của ai vật gì.
Có cái làng kia nhờ ông huyện lắm, mà đền ơn nghĩa không được. Hễ
đem tới giống gì, giống gì bất kỳ, vàng bạc tiền của gì, ông cũng không
thèm gì hết ; tức mình mới lo đem đút cho bà huyện. Mà bã cũng rằng rằng
quyết một, một hai không dám lãnh. Ngài tôi thanh-liêm, tính không có
chịu, tôi mà có lấy nữa, sau rầy tôi. Làng càng nài, xin bà cất, nhậm lấy lễ,
biểu trẻ thâu cho. Bà thấy làng năn nỉ, cầm lòng không đậu, thì bày rằng :
Ông huyện tôi, ngài là tuổi tí ; vậy làng có bụng làm vậy thì thôi, làng có
muốn, thì về đúc một con chuột bằng bạc đem tới đây, để tôi chịu khó, tôi
nói giùm cho, họa may có được chăng.
Vậy làng nghe lời, về đúc một con chuột cống đặc ruột bằng bạc ròng,
đem vô. Bà huyện lãnh lấy cất đi, không dám nói với chồng hay.
Đến sau khi ông huyện thôi làm quan, về hưu-trí, thì nghèo ; nhiều khi
túng ngặt thiếu trước thiếu sau. Mà bà huyện thì lấy con chuột chặt lần ra
mà bán, lấy tiền mua sắm ăn sắm mặc.
Bữa ông huyện nói với mụ rằng : Bây giờ ta túng xây túng xài hơn
thuở trước khi ta còn làm quan lắm ; mà mụ lấy đâu mụ mua ăn mua mặc
làm vậy ? Thì bà huyện mới học lại chuyện làng đem của đền ơn, mà không
lấy : Thuở ông ngồi huyện, làng kia mắc ơn ông mà tới năn nỉ đem lễ vật,
mà tôi không chịu, họ nài quá tôi mới bày cho họ về đúc con chuột bạc đem
dưng, vì ông là tuổi tí. Bây giờ nhờ con chuột ấy, tôi chặt một khi một ít bán
đi mà tiêu-dụng. Thì ông huyện mới tiếc mới nói rằng : Vậy sao bà không
