29. CHUYỆN HỌ THÂN
Bên sông Hà có họ Thân là con nhà học hành, nhà nghèo, bữa đói bữa
no, bếp núc vắng lạnh, vợ chồng nhìn nhau không biết làm chi cho có mà ăn.
Vợ nói với chồng rằng : Nghèo nàn thế nầy, anh phải đi ăn trộm mới nuôi
nhau đặng. Họ Thân rằng : mình là con nhà lễ nghĩa, không lẽ làm nhục tông
môn, thà thác theo ông Bá-gi, chẳng thà sống làm Đạo chích
. Vợ giận mà
rằng : muốn sống mà còn sợ xấu nổi gì ? Ở đời chẳng cày mà đặng ăn cũng
có hai cách, anh chẳng muốn làm ăn trộm thì thà để tôi đi làm đĩ. Họ Thân
bất bình nói nhiều tiếng xúc phạm, vợ hờn bỏ đi ngủ. Họ Thân nghĩ mình là
trai, có hai bữa ăn mà lo không đặng, đến đỗi vợ đòi đi làm đĩ, thì sống cũng
chẳng làm gì, lén ra sau vườn làm vòng thắt cổ. Họ thân mới đút cổ vào
vòng, xảy thấy cha chạy tới dứt vòng, quỡ con sao cả gan làm chuyện dại,
lại biểu rằng : chuyện ăn trộm cũng nên làm đở là đi coi chỗ nào lúa lên cao
dày phải núp đó, như đi phen nầy có lẽ làm giàu, thì phải chừa cải không
nên làm nữa. Vợ nghe té một cái đụi, giậc mình chờ dậy kêu chồng không
lên tiếng, thắp đèn đi kiếm, thấy vòng trên cây đứt, chồng nằm dưới gốc cây
mà chết, thất kinh ôm chồng vuốt ve một hồi, chồng mới sống lại, dịnh vào
để nằm trên giường. Vợ thấy vậy không dám giận hờn nữa, sáng ngày mượn
cớ chồng đau, đi xin lối xóm đặng một chén cháo đem về cho chồng húp đở.
Họ Thân húp miếng cháo rồi, vùng chờ dậy ra đi, tới xế qua mới vác về một
bao gạo. Vợ hỏi gạo ở đâu, họ Thân nói anh em bạn với cha tao đều giàu
sang, bấy lâu tao lấy sự ngoắt đuôi làm hổ, cho nên tao không chịu đi xin.
Người đời xưa có nói rằng : túng thì phải biến, nay tao tính đi ăn trộm thì
còn luận gì xấu hổ. Mầy phải nấu cơm cho mau, tao tính nghe lời mầy, tao đi
ăn cướp. Vợ tưởng là chồng nói lẩy, lật đật đi vo cơm. Họ Thân ăn no rồi,
bèn đi kiếm cây chắc, chặt làm đoản côn, hăm hở vác ra đi. Vợ coi ý chồng
thiệt đi ăn cướp, bèn kéo lại không cho đi. Họ Thân rằng : mày biểu tao, mai
sau có mang họa, thì đừng trách ; nói rồi bèn giựt vạc áo mà đi một bề. Mặt
trời vừa chen lặn, họ thân ngó thấy xóm, bèn núp xa xa cách chừng một dặm
; thình lình mưa lớn mình mẫy ướt dầm, mù mù ngó thấy một lùm cây, muốn
