Chuyển họa thành phúc
140
đều được giấu kín trong lòng, chưa bộc lộ ra
ngoài. Vì thế, người đời có thể vẫn kính trọng
ông, xem ông như một bậc chính nhân quân tử,
đạo cao đức trọng... Và từ thái độ kính trọng
của người khác dành cho mình, ông đã quay lại
tự lừa dối bản thân khi tin rằng mình “không
làm điều gì sai trái cả”.
Trường hợp của Du Tịnh Ý dường như cũng
là trường hợp chung của rất nhiều người trong
chúng ta. Thật không dễ để tự mình nhận biết
những ý niệm sai lầm khi chúng vẫn còn được
che giấu kín trong lòng, chưa có gì biểu lộ ra
bên ngoài. Một người có thể chưa phạm vào
bất kỳ điều gì để người khác có thể xem anh
ta là kẻ tham lam, ích kỷ, dâm tà, hung bạo...
nhưng điều đó hoàn toàn không đảm bảo anh
ta thực sự là người đạo đức hoàn thiện. Một
cái nhìn kèm theo sự ưa thích khi bắt gặp một
người con gái đẹp, và tiếp đó là một tâm niệm
ham muốn chiếm hữu, có thể không gây ra bất
kỳ sự chú ý hoặc phê phán nào từ những người
chung quanh, nhưng thực sự đã gieo mầm xấu
ác. Nếu có những ngoại duyên thích hợp, sẽ
