TRẦN
Đ
ây là tập họp một Bài-ba-tập-ngẫu-hứng - gọi là một trilogie
cũng được, về một giai đoạn lịch sử nhìn theo hướng tỏa rộng dần: 1/
“Hành trình khởi phát của một anh hùng” nhìn từ một cá nhân; 2/
“Nhà ta: người Miền Dưới” như lời nhận định từ bên trong về một tập
đoàn tông tộc; và 3/ “Ả Trần, Mai Kiện, Hồi Hột - Phía khuất của sử-
được-ký” đặt vấn đề một giai đoạn lịch sử (triều đình) Việt Nam trong
tính chất quốc tế của khu vực. Sức mạnh ào ạt của hệ thống đế quốc
Sa mạc-Trung nguyên tràn xuống nam va chạm mạnh với một tập
đoàn sông nước vừa thu thập quyền binh đất đai nhưng vẫn chưa tách
khỏi trọng tâm bềnh bồng phía biển, khiến biến động vướng víu đến
toàn khu vực nước được nối kết. Lịch sử triều Trần, lịch sử thời đại
này, do đó, xứng đáng được hưởng một lối nhìn khác, không giản dị
như của sử thần xưa về một triều đại riêng biệt, hay của sử gia mang
tinh thần dân tộc chủ nghĩa được nâng cấp lên đến đỉnh cao trong cuộc
chiến vừa qua mà thật ra vẫn loay hoay trong một khung cửa hẹp.
Cả ba bài được đưa lên Talawas trong các ngày 5-10-2006, 26-
10-2006, 13-12-2006. Ban biên tập giúp thêm vài chú thích, ở đây tôi
giữ nguyên văn của mình, có thêm bớt vài câu chữ, xếp đặt cho hợp
với lần tập họp này.
Westminster gần đầu năm mới 2007