Tiếng vọng được hình thành như thế nào?
Nếu có chuyến du lịch đến vùng núi nào đó, bạn hãy hướng về phía vách
đá dựng đứng và hét to một tiếng, sau 1 đến 2 giây, bạn có thể nghe thấy
tiếng vọng dội trở lại, lặp lại tiếng nói của bạn. Trong hang núi hoặc trong
gian phòng lớn không có người, nếu hét to, bạn cũng nghe thấy tiếng vọng
tương tự.
Vậy tiếng vọng đã được hình thành ra sao?
Khi âm thanh đi từ nguồn phát (chẳng hạn là người hét) gặp phải vật thể
có diện tích lớn cản lại, một phần năng lượng của âm thanh sẽ phản xạ trở
lại, một phần khác bị hấp thụ. Nếu thời gian người nghe nghe thấy âm
thanh truyền thẳng và âm thanh dội lạ cách nhau quá 1/10 giây, thì người sẽ
phân biệt được hai dạng âm thanh, dạng âm thanh bị phản xạ trở lại được
gọi là tiếng vọng.
Nếu biết vận tốc của âm thanh, ta sẽ đo được khoảng thời gian cách
quãng từ khi âm thanh phát ra cho tới khi phản xạ trở lại nguồn phát. Chẳng
hạn, âm thanh truyền trong không khí với vận tốc khoảng 330 - 340m/giây,
nếu từ khi bạn hét tới khi nghe thấy tiếng vọng cách nhau 2 giây, vậy thì
bạn đứng cách ngọn núi là 680/2 = 340m (2 giây là thời gian âm thanh đi
và về).
Lợi dụng nguyên lý hồi âm, người ta đã chế tạo ra thiết bi định vi âm
thanh (Sô na), dùng để đo độ sâu của nước biển hoặc khoảng cách đến một
vật thể trong nước.
