Lúc Trịnh Kiểm lên cầm quyền, thế lực thu vào một tay, vua Lê Trung Tôn mất,
không có con để nối ngôi, ý Trịnh Kiểm muốn thừa dịp này để cướp lấy ngai vàng,
nhưng trong bụng còn phân vân mới sai người tâm phúc đến Hải Dương hỏi ý kiến
Trạng Trình. Ông ngoảnh mặt đi và bảo đầy tớ rằng: “Năm nay mất mùa, thóc giống
không tốt, chúng mày nên tìm giống cũ mà gieo mạ”.
Nói rồi, Trạng Trình bảo tiểu quét dọn chùa, đốt hương để ông ra chơi.
Ông bảo tiểu rằng:
- Giữ chùa thờ Phật thì ăn oản.
Sứ giả về thuật lại mọi lời, Trịnh Kiểm hiểu rằng Trạng Trình có ý khuyên mình
nên tìm dòng dõi nhà Lê lên ngôi thì sự nghiệp của họ Trịnh sẽ vững bền. Do đó, họ
Trịnh chỉ giữ lấy nghiệp chúa chớ không làm vua.
Lúc nhà Lê trung hưng, Trịnh Kiểm và Nguyễn Hoàng hiềm khích nhau. Họ Trịnh
có nhiều uy quyền hơn nên họ Nguyễn sợ bị ám hại, bèn cho người đến hỏi ý kiến Trạng
Trình. Ông liền nói: “Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung thân”.
Nguyễn Hoàng hiểu ý liền vận động xin vào trấn giữ Thuận Hóa, và nhờ có dãy
Hoành Sơn che chở mà Nguyễn Hoàng dựng nên cơ nghiệp nhà Nguyễn lâu dài.
Lúc về ẩn dật ở Bạch Vân am, ông có soạn quyển Sấm Trạng Trình bàn đến việc vị
lai của nước Nam.
Nhớ lại thời Hoa Nhật chiến tranh và Thế giới Đại chiến thứ hai, nhiều người
thường nhắc đến những câu sấm của Trạng Trình, đại để:
Long vĩ xà đầu khởi chiến tranh,
Can qua xứ xứ khổ đao binh,
Mã đề dương cước anh hùng tận,
Thân, Dậu niên lai kiến thái bình.
Mà nhiều người cho rằng Trạng Trình đoán rất đúng thời cuộc nước nhà và thế giới.
Cũng có câu:
