Khả năng tập trung của bé bị suy giảm, thường xuyên gây ra lỗi,
quên cả những việc cần phải làm. Trẻ dễ mất bình tĩnh và hành
động dần trở nên chậm chạp. Trẻ tự xem thường bản thân không
làm được việc gì, mất tự tin nghiêm trọng và suy nghĩ tiêu cực về
tương lai. Những triệu chứng này không xuất hiện tập trung cùng
một lúc nhưng các triệu chứng khác nhau sẽ liên tục xuất hiện,
nếu chúng ảnh hưởng tới sinh hoạt tại trường, quan hệ bạn bè,
sinh hoạt trong gia đình thì có thể chuẩn đoán đây là chứng trầm
cảm. Em bé trong câu chuyện ở trên đang có những biểu hiện điển
hình của chứng trầm cảm. Bé cần được đưa tới gặp bác sĩ khoa
tâm thần trẻ em càng sớm càng tốt.
***
Tôi đã gặp rất nhiều bố mẹ nhầm lẫn giữa chứng trầm cảm và dấu
hiệu dậy thì của con. Tuy nhiên, nếu nhìn vào mức độ suy giảm
của các kỹ năng ở trẻ thì có thể dễ dàng phân biệt hai điều này.
Trên thực tế, cứ 4 trẻ thì có tới 3 trẻ biểu hiện dậy thì không rõ rệt,
chỉ là trẻ thể hiện ý kiến cá nhân nhiều hơn và hay cáu giận hơn
một chút mà thôi. Cho dù trẻ có biểu hiện rõ rệt thì cũng không
đến nỗi đồng thời ảnh hưởng xấu tới quan hệ bạn bè, bố mẹ, kết
quả học tập như vậy. Nếu trẻ mất đi hứng thú trong mọi việc,
không thể làm tốt những việc vẫn thường làm thì khó có thể coi
đó là dậy thì.
Hơn nữa, trong trường hợp trầm cảm, trẻ sẽ có đặc điểm là
thường xuyên suy nghĩ u ám về tương lai. Nếu trẻ nói ra những
câu như: “Sống thì có ích gì”, “Một kẻ như mình nên biến mất sẽ
tốt hơn” thì nên nghĩ tới khả năng trẻ bị trầm cảm hơn là đang
dậy thì.
Nhiều trường hợp nguyên nhân gây ra chứng trầm cảm ở người
lớn xuất phát từ bên trong chứ không phải do môi trường bên
ngoài. Ngược lại trong giai đoạn phát bệnh của chứng trầm cảm ở
thanh thiếu niên, yếu tố bên ngoài lại ảnh hưởng nhiều hơn.
Không chỉ phát bệnh mà trong quá trình trẻ bị bệnh, nếu các yếu
tố bên ngoài không tốt, tình trạng tâm lý của trẻ sẽ xấu đi một
cách nhanh chóng. Vì vậy nếu có thể cải thiện các điều kiện bên
ngoài thì tình trạng của trẻ sẽ trở nên tốt hơn. Tuy nhiên chứng
211
