Có một điều phổ biến là các ông bố bà mẹ nghiêm khắc với bản
thân mình sẽ tự động đặt ra tiêu chuẩn cao cho con. Những người
luôn để ý người khác nghĩ gì về mình, sợ phải nghe đánh giá
không tốt từ người khác sẽ càng nghiêm trọng hơn. Đêm họ sẽ
không thể ngủ nổi khi ban ngày bị người khác chỉ trích. Phần lớn
những đứa trẻ sống với những ông bố bà mẹ như vậy thường bị
mắng vì không thể đáp ứng các tiêu chuẩn của bố mẹ. Những đứa
trẻ này sẽ có suy nghĩ rằng đằng nào mình cũng không thể đáp lại
kỳ vọng của bố mẹ thì cần gì nghe lời nữa và tự hành động theo ý
mình. Kết quả là mối quan hệ giữa bố mẹ và con ngày càng xấu đi,
mâu thuẫn càng trầm trọng hơn.
Tuy nhiên như vậy không có nghĩa là những đứa trẻ chăm chăm
nghe lời bố mẹ sẽ không gặp vấn đề gì. Phần lớn chúng sẽ bị ám
ảnh rằng phải làm hài lòng bố mẹ. Tuy nhiên trên đời chẳng có
đứa bé nào chỉ hiền lành một cách thuần túy. Bởi lẽ trong nội tâm
của trẻ sẽ cùng tồn tại hai mặt đối lập. Những đứa trẻ cố gắng quá
mức để cho bố mẹ thấy mình đang làm tốt sẽ thể hiện những ý
nghĩ, tình cảm tiêu cực đang bị đè nén của mình theo một hướng
khác. Ví dụ như trêu em hoặc bắt nạt các bạn yếu hơn ở trong lớp.
Sự trưởng thành về mặt tình cảm cũng sẽ chậm hơn so với các
bạn cùng tuổi. Trẻ phải hiểu được rằng mỗi loại cảm xúc đa dạng
đều có giá trị riêng thì trẻ mới biết tự điều chỉnh, sắp xếp và rèn
luyện khả năng xử lý chúng. Nhưng nếu phải luôn áp chế những
cảm xúc tiêu cực thì trẻ sẽ không thể có khả năng loại bỏ chúng và
sẽ rất khó để trở thành người có nội tâm tình cảm sâu sắc.
Nếu vậy, trong cuộc sống thường ngày, cần phải nuôi dạy trẻ thế
nào để có thể chấp nhận những trạng thái cảm xúc và đòi hỏi của
trẻ? Khi con nằng nặc đòi mua món đồ nào đó, cha mẹ không thể
nhất nhất làm theo ý con. Cha mẹ phải đặt ra một giới hạn nào đó.
Tuy nhiên trong quá trình hạn chế một đồ vật hoặc một hành
động nào đó, cha mẹ không được hạn chế việc con thể hiện thái
độ. Ngăn cản hành động nhưng luôn phải đón nhận suy nghĩ,
tình cảm của con – đây chính là nguyên tắc quan trọng khi nuôi
dạy trẻ.
Khi không được đáp ứng đồ vật mong muốn, có thể trẻ sẽ nói “Hừ,
buồn quá. Bực mình quá. Con ghét mẹ”. Vì chưa chín chắn nên trẻ
26
