tỏa. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, cứ bốn trẻ thì có một trẻ đã
từng bị cô lập. Một điều đáng kinh ngạc hơn là trong số các bé bị
cô lập thì chỉ có 25% đã từng nhờ người lớn giúp đỡ cho vấn đề
của mình. Điều đó đồng nghĩa với việc 75% còn lại chỉ biết chịu
đựng mà không có cách phòng vệ nào. Đặc biệt, chỉ có khoảng
6.1% nhờ tới sự giúp đỡ của cô giáo, tình trạng này đã phần nào
phản ánh tính nghiêm trọng của vấn đề.
Chủ thể đầu tiên đóng vai trò giải quyết vấn đề cô lập trong
trường học là nhà trường. Tuy nhiên tỷ lệ học sinh tin tưởng và
tìm tới sự hỗ trợ của giáo viên cực thấp là bằng chứng cho thấy xã
hội chúng ta đang đẩy vấn đề cô lập về riêng cá nhân, để cá nhân
tự giải quyết. Trẻ vẫn có suy nghĩ rằng nói với giáo viên là “mách
lẻo”, cho đó là hành động tiêu cực trong môi trường tập thể.
Thậm chí, một số giáo viên còn cho rằng hành động khai báo và
nhờ trợ giúp chính đáng của học sinh là nói xấu bạn. Kể cả giáo
viên không như vậy thì trẻ cũng vẫn có tâm lý lo sợ sẽ bị ấm ức
nhiều hơn sau khi nói với thầy cô. Một khi trẻ coi việc khai báo với
cô là hành vi tiêu cực thì trẻ sẽ từ bỏ ý định nói với cô. Và thế là
trẻ phải chịu đựng một mình.
Vì vậy, khi gặp các thầy cô giáo tôi thường “nhờ vả” thầy cô nhất
định phải nói với toàn thể học sinh trong ngày đầu học kỳ rằng:
“Việc thông báo tình trạng bị bạn bè cô lập không phải là mách
lẻo. Thái độ vô cảm, bàng quang với việc cô lập bạn bè mới là
hành động hèn nhát, sai trái”. Giáo viên phải khẳng định như vậy
trẻ mới không ngần ngại thông báo về vấn đề cô lập.
***
Khi nói chuyện với các bé bị cô lập, thông thường bé sẽ kể lý do vì
sao mình bị như vậy. Thực ra tôi cũng nhận thấy rằng có một số
đặc điểm khiến các bé bị bạn bè cô lập. Tuy nhiên điều đó không
có nghĩa là việc cô lập người khác là chuyện chính đáng. Bởi việc
nắm lấy điểm yếu của người khác để công kích là hành vi tồi tệ
nhất. Về mặt cá nhân, một người có thể phê phán hoặc không hài
lòng với một hành vi nhất định nào đó. Nhưng nếu người đó công
khai nói không thích một người khác thì đó chính là hành vi
mang tính công kích. Chúng ta có quyền không thích người khác
269
