vật chất như món ăn nhưng cũng có thể là lời khen và nụ cười
rạng rỡ. Phần thưởng cũng có thể là trao thêm quyền để người đó
được làm những thứ mình muốn hoặc tránh cho người đó không
phải làm việc không thích. Đối với con người, những phần thưởng
thuộc về cảm xúc cũng rất quan trọng. Khi học được thứ gì đó mới
mẻ ta sẽ có cảm giác như mình thông minh hơn, chăm tập thể
thao sẽ khiến ta cảm thấy bản thân khỏe mạnh hơn. Giúp đỡ
người khác xong tâm trạng của ta cũng trở nên dễ chịu, nói
chuyện với người bạn giàu tình cảm ta thấy lòng ấm lại. Tất cả
những điều này đều là “phần thưởng” về mặt cảm xúc. Cảm giác
bản thân phát triển lên một bậc, tiến bộ hơn tuy không nhìn thấy
bằng mắt thường nhưng lại chính là một thứ phần thưởng chứa
đựng sức mạnh to lớn.
Em bé ở trong câu chuyện đang bị gắn chặt với những phần
thưởng vật chất bên ngoài. Khi trẻ không thể kết hợp phần
thưởng thuộc về cảm xúc nội tâm với phần thưởng vật chất bên
ngoài thì sẽ dễ dẫn tới tình trạng như vậy. Khi trẻ làm tốt điều gì
đó, bố mẹ có thể mua cho con những thứ con thích như đồ chơi
chẳng hạn. Đây gọi là phần thưởng bên ngoài. Thế nhưng, nếu trẻ
chỉ có thể cảm nhận niềm vui khi thực sự có được những món đồ
chơi đó thì sẽ trở thành vấn đề. Bố mẹ phải giúp con kết nối niềm
vui và cảm xúc tự hào, ý nghĩa khi làm tốt một việc nào đó.
Ví dụ, khi con học hành chăm chỉ bố mẹ có thể mua kem cho con.
Phần thưởng vật chất là những thứ có thể cảm nhận được ngay
nên đương nhiên trẻ sẽ thích hơn. Tuy nhiên, trước khi mua kem,
có thể khích lệ con rằng “Chà, con tiến bộ lên nhiều rồi đấy. Hôm
nay con cũng học thêm được nhiều điều mới mẻ đúng không nào?
Mẹ rất vui vì thấy con ngày càng tiến bộ hơn. Để chúc mừng sự
tiến bộ này của con mẹ sẽ mua kem cho con nhé”.
Mỗi khi chúng ta biết được điều gì mới lạ hoặc giải quyết được vấn
đề còn đang thắc mắc từ trước sẽ thấy lòng tràn ngập niềm vui.
Đây chính là phần thưởng cảm xúc. Bố mẹ hãy dành cho con phần
thưởng cảm xúc thông qua những lời khen ngợi, đồng thời kết
hợp với những phần thưởng vật chất bên ngoài. Khi đó con sẽ
không dừng lại ở những phần thưởng bên ngoài mà còn hình
thành động lực để làm tốt hơn, khao khát phát triển bản thân.
302
