chết ngạt trong các nhà hầm, đang đói meo ra trong khi đứng xếp hàng.
Các ngài sẽ cất tiếng hát bản hợp xướng huynh đệ trên lưng công nhân
và nông dân chứ?...
Có tiếng huýt sáo vang lên. Một giọng phẫn uất quát "Quát như thế
là khiêu khích!" Ông mặt đỏ so vai và rung chuông. Đồng chí Kuzma
nói tiếp:
- Bọn theo chủ nghĩa đế quốc đã ném châu Âu vào một cuộc chiến
tranh hết sức quái đản, các giai cấp tư sản, từ trên xuống dưới, đều suy
tôn nó lên thành một cuộc chiến tranh thần thánh một cuộc chiến tranh
giành thị trường thế giới, giành thắng lợi không tiền khoáng hậu cho tư
bản... Bọn vô lại vàng, bọn xã hội dân chủ, giúp sức cho chủ chúng, lớn
tiếng công nhận; đúng thế đấy ạ, đây là một cuộc chiến tranh dân tộc và
thiêng liêng. Chúng lùa thợ thuyền và dân cày vào lò sát sinh... Tôi xin
hỏi ai, ai đã lên tiếng trong những ngày đẫm máu ấy?
-Hắn nói gì?... Hắn là ai thế?... Bịt mồm hắn lại! - những giọng hằn
học quát. Gian phòng ồn ào hẳn lên. Nhiều người bật dậy hoa chân múa
tay.
- ... Giờ đã điểm... Ngọn lửa cách mạng phải lan ra, bừng dậy giữa
đám quần chúng nông dân và công nhân... Phần tiếp theo không thể nào
nghe ra được giữa tiếng ồn ào vang dậy trong phòng. Có mấy người
mặc lễ phục chạy lên phía bàn. Đồng chí Kuzma rời bục đi xuống và ra
khỏi phòng. Thay chân cho ông ta là một bà nổi tiếng trong hoạt động
giáo dục trẻ em.
- Lời lẽ của diễn giả vừa rồi thật đáng cho mọi người công phẫn...
Vừa lúc ấy như có ai ghé sát tai Đasa thì thầm, giọng xúc động và âu
yếm:
- Chào em...
Đasa đứng phắt dậy ngay, không kịp ngoảnh lại nữa: trong khung
cửa nàng nhìn thấy Têlêghin, Têlêghin, người đàn ông đẹp nhất đời,
người của nàng! Một lần nữa, chàng lại kinh ngạc vì thấy Đasa khác
