Casanova, người kể cho chúng ta chuyện vị bá tước biến một đồng xu thành vàng
thế nào. Năm 1776, ông ta xuất hiện ở triều đình của Frederick Đại đế và đề xuất
với vị vua này nhiều dự án liên quan tới hóa học. Tám năm sau ông ta mất ở
Schleswig, tại triều đình của lãnh chúa vùng Hesse
, nơi ông ta đang hoàn thành
những khâu cuối cùng của một xưởng chế tạo thuốc màu.
Không có gì đặc biệt, sự nghiệp điển hình của một nhà thám hiểm thế kỷ 18,
không nhiều ái tình như Casanova và những trò bịp bợm ít kịch tính hơn trò bịp
bợm của Cagliostro. Ngoài đôi chuyện tình cờ kỳ quặc chỗ này chỗ nọ, ông ta
hưởng chút tín nhiệm của những người cầm quyền, các vị này được ông ta hứa
hẹn những kỳ tích của thuật giả kim dù thiên về hơi hướng công nghiệp. Điểm lạ
thường duy nhất là tin đồn về sự bất tử của ông ta, mà không nghi ngờ gì chính
do ông ta khơi lên. Trong những phòng tiêu khiển, ông ta thường hay làm như
tình cờ nhắc tới những sự kiện xa xôi như thể bản thân từng tận mắt chứng kiến,
và ông ta nuôi dưỡng huyền thoại về mình một cách duyên dáng, vô thanh.
Cuốn sách cũng trích dẫn một đoạn viết trong cuốn Gog của Giovanni
Papini, mô tả một cuộc gặp gỡ giữa đêm với bá tước de Saint-Germain trên
boong một con tàu lênh đênh giữa đại dương. Vị bá tước, bị đè nặng bởi quá khứ
tính bằng thiên niên kỷ và với những ký ức chen chúc trong đầu, nói với giọng
tuyệt vọng gợi nhớ tới Funes, “el memorioso” của Borges, ngoại trừ việc câu
chuyên của Papini được viết từ năm 1930. “Anh đừng lầm tưởng rằng số mệnh
của chúng ta đáng được ghen tị,” vị bá tước nói với Gog. “Sau vài thế kỷ, một sự
buồn chán hết thuốc chữa choáng ngợp những kẻ bất tử khốn khổ. Thế giới này
thật đơn điệu, con người chẳng học hỏi được gì, và cứ mỗi thế hệ họ lại rơi vào
cùng những sai lầm và những cơn ác mộng ấy, những sự kiện không phải lặp lại
nhưng na ná nhau... sự mới lạ kết thúc, ngạc nhiên, khám phá. Giờ đây khi chỉ có
Hồng Hải đang lắng nghe hai ta, tôi có thể thú nhận với anh rằng: sự bất tử khiến
tôi chán chường. Trái đất này không còn bí mật nào với tôi và tôi không còn hy
vọng gì ở giống loài mình nữa.”
“Một nhân vật kỳ dị,” tôi nhận xét. “Rõ ràng ông bạn Agliè của chúng ta
đang chơi trò thủ vai ông ta. Một đức ông già nua theo thời gian, hơi gàn, sẵn tiền
trong túi, dư dật thời gian để lang thang mọi chốn và mang niềm hứng thú cái
siêu nhiên.”
“Một tên phản động kiên định, có dũng khí dám suy đồi,” Amparo nói.
“Thực lòng, em thích ông ta hơn là bọn dân chủ tư sản.”
