nguyên tắc bất di bất dịch của các tay cờ bạc. Tiền thắng cược
được gọi theo ngôn ngữ cá cược là “tiền nhà cái”. Chơi bằng tiền
thắng cược được gọi là “chơi bằng tiền nhà cái” vì theo một nghĩa
nào đó, khoản tiền này khác với khoản tiền vốn của bạn. Có
nhiều bằng chứng cho thấy người ta thường thích đánh cá bằng
tiền thắng cược hơn.
Tâm lý này cũng ảnh hưởng đến những người không có tính cờ
bạc. Khi nhận lại vốn cộng với lãi từ các khoản đầu tư, người ta
thường muốn tận dụng những cơ hội lớn với khoản tiền mà họ đã
“thắng” được. Ví dụ, kế toán tâm lý từng góp phần làm tăng mạnh
giá cổ phiếu trong những năm 90, khi các nhà đầu tư liên tục bỏ
thêm tiền vào các thương vụ đầy rủi ro với ý nghĩ rằng họ sẽ thu
về lợi nhuận cao như những năm trước đó. Tương tự, người ta thường
mạnh tay chi xài cho những khoản mua sắm xa xỉ khi họ bỗng dưng
nhận được một khoản “trời cho”, mà không lấy từ những khoản tiền
họ tích cóp suốt nhiều năm ròng, dù những khoản này vẫn đủ để họ
mua những thứ họ muốn.
Kế toán tâm lý chính xác có ý nghĩa quan trọng như thế vì các
tài khoản được xem là không thể thay thế lẫn nhau được. Thật vậy,
các lọ tiền tiết kiệm trong nhà bếp của Dustin Hoffman (và của
thế hệ cha mẹ ông ấy) ngày nay gần như đã biến mất hoàn toàn.
Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn đang thiết kế những tài khoản riêng
cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau: chi phí học hành của con
cái, những chuyến nghỉ mát, tiền hưu... Trong nhiều trường hợp,
chúng được đưa vào những tài khoản hoàn toàn khác nhau, và không
giống với những tài khoản kế toán mà chúng ta thường ghi vào sổ
cái. Tính bất khả xâm phạm của những tài khoản này có thể dẫn tới
hành vi có vẻ kỳ cục, như thường xuyên vay mượn tiền bạc ở những
mức lãi suất rất khác nhau. David Gross và Nick Souleles (2002)
nhận ra rằng một gia đình tiêu biểu trong mẫu khảo sát của họ trung
