tiết kiệm mà thôi. Đất nước ở trong hoàn cảnh nào thì tính cách con người
cũng chịu ảnh hưởng như thế. Ở Pháp và Anh thì con người hào phóng,
thẳng thắn và thân thiện. Ở Hà Lan và Đức thì có tính hẹp hòi, ti tiện, vị kỷ,
không thích chan hòa với mọi người.
Tầng lớp chủ đất và tầng lớp dân cày cung cấp nguyên liệu và lương
thực thực phẩm cho tầng lớp phi sản xuất, tức là các nhà buôn, thợ thủ công
và thợ gia công. Song, tầng lớp phi sản xuất cũng có ích cho hai tầng lớp
khác. Nhờ có các nhà buôn, thợ thủ công và các nhà chế tạo mà các chủ đất
và dân cày có thể mua hàng nước ngoài và hàng nội hóa với lượng lao động
của họ bỏ ra ít hơn so với trường hợp khi họ tự đi nhập khẩu hàng ngoại
hoặc tự mình làm lấy các mặt hàng cần dùng. Nhờ có tầng lớp phi sản xuất
này mà người canh tác được giải phóng khỏi nhiều công việc khác có thể
làm cho họ sao nhãng, thì phần sản phầm mà dân cày làm thêm được cũng
đủ để chu cấp cho tầng lớp phi sản xuất. Về mặt này, nghề nghiệp của thợ
thủ công và thương nhân gián tiếp góp phần làm tăng sản phẩm của đất đai.
Chủ đất và dân cày chẳng có lợi ích gì nếu họ hạn chế hoặc không
khuyến khích nghề của thương nhân, thợ thủ công và thợ chế tạo. Tầng lớp
phi sản xuất càng được tự do cạnh tranh giữa họ với nhau càng mạnh, và
hai tầng lớp khác càng được cung cấp rẻ hơn cả hàng ngoại cũng như hàng
sản xuất trong nước.
Tầng lớp phi sản xuất cũng chẳng có lợi ích gì nếu họ chèn ép hai tầng
lớp khác. Vì chính sản phẩm phụ trội của đất đai, sau khi cung cấp đủ cho
dân cày và chủ đất, được bán cho tầng lớp phi sản xuất này. Số dư đó càng
nhiều thì tầng lớp này càng được cung cấp nhiều. Nếu có công lý tuyệt đối,
tự do tuyệt đối và công bằng tuyệt đối, thì đó là bí quyết đảm bảo một cách
có hiệu quả nhất mức độ thịnh vượng cao nhất cho tất cả ba tầng lớp đó.
Thương nhân và thợ thủ công ở các nước thương mại như Hà Lan và
Đức cũng được chu cấp bởi hai tầng lớp là chủ đất và dân cày. Chỉ có khác
ở chỗ là phần lớn số chủ đất và dân cày, mà cung cấp cho họ nguyên liệu và
lương thực, lại ở xa, vì đó là dân của các nước khác.
Các nước thương mại như vậy rất có lợi cho dân của các nước khác.
Các nước này, ở mức độ nào đó, phủ kín một khoảng trống đáng kể - cung