giảm nhẹ ách nô lệ cho nông dân. Miền tây Ucơrai (xứ Galixi) chịu đựng
một sự áp bức tàn bạo, làm thương tổn đến các tình cảm dân tộc của họ.
Các cuộc đình công và nổi dậy tiếp nối nhau trong các trung tâm lao động.
Giai cấp tư sản Ba lan tìm cách bảo đảm tương lai bằng việc kết liên với
Pháp và giao hòa với Đức, càng làm cho chiến tranh mau nổ ra và tiêu vong
luôn với nó.
Nguy cơ chiến tranh và nguy cơ bại trận của Liên xô là những thực
tế. Nếu cách mạng không ngăn cản được chiến tranh, chiến tranh có thể
giúp sức cách mạng. Lần sinh đẻ thứ hai thường thường dễ hơn lần thứ
nhất. Trong cuộc chiến tranh sắp tới, cuộc nổi dậy thứ nhất không phải đợi
lâu, hai năm rưỡi thôi! Và một khi đã bắt đầu, các cuộc cách mạng sẽ
không dừng lại giữa đường. Cuối cùng, số phận của Liên xô sẽ không quyết
định trên bản đồ các bộ tham mưu mà trong đấu tranh giai cấp. Chỉ có giai
cấp vô sản châu Âu đứng dậy không khoan nhượng chống giai cấp tư sản
của mình, kể cả các “bạn hòa bình” của mình, mới có thể ngăn cho Liên xô
khỏi bị thua hoặc bị đâm sau lưng bởi những “đồng minh” của mình. Và
ngay như Liên xô có thua trận, cũng chỉ là một giai đoạn ngắn, nếu giai cấp
vô sản thắng lợi trong những nước khác. Ngược lại, không chiến công nào
cứu vãn được di sản của cách mạng Tháng mười, nếu chủ nghĩa đế quốc
còn được duy trì trong phần còn lại của thế giới.
Bọn theo đuôi bè lũ quan liêu sẽ nói rằng chúng tôi “đánh giá thấp”
các lực lượng bên trong của Liên xô, của hồng quân, v.v… cũng như xưa
kia họ nói chúng tôi “phủ nhận” khả năng xây dựng chủ nghĩa trong riêng
một nước. Những luận chứng ấy tồi đến mức không cho phép một sự trao
đổi quan điểm ít nhiều bổ ích. Không có hồng quân, Liên xô đã bị đánh bại
và chia cắt như gương Trung quốc. Chỉ có cuộc trường kỳ kháng chiến anh
dũng và ngoan cường của nó mới có thể tạo ra những điều kiện thuận lợi
cho việc mở rộng đấu tranh giai cấp trong các nước đế quốc. Như vậy hồng
quân là một nhân tố có tầm quan trọng lịch sử vô giá. Đối với chúng tôi nó
chỉ cần đem lại cho cách mạng một sự thúc đẩy mạnh mẽ. Nhưng chỉ cách
mạng mới có thể làm được nhiệm vụ chính, nhiệm vụ này vượt quá sức của
hồng quân.