cuộc tranh luận về chủ nghĩa Saint-Simon đang râm ran khắp nước Đức, để
đọc sách nhằm trang bị cho bản thân trước khi sang Paris theo kế
hoạch
, lại gần như một mình giữa đám đông cùng trang lứa thoát ra
khỏi ảnh hưởng của họ. Có lẽ cũng như trường hợp của nhiều người khác,
khả năng lớn hơn là chính danh tiếng của trường phái này đã thu hút
Feuerbach sang Paris. Và mặc dù chuyến đi dự kiến đã không diễn ra, có
thể Feuerbach đã tiếp thu nhiều tư tưởng của chủ nghĩa Saint-Simon vào
thời điểm đó, và bởi vậy ông đã tự chuẩn bị cho bản thân để thay thế ảnh
hưởng của trường phái Saint-Simon đối với những người đương thời trẻ
tuổi hơn. Nếu bạn đọc tác phẩm của ông với cách suy diễn này trong đầu,
bạn sẽ thấy khó mà tin là những nét tương đồng rất rõ giữa tác phẩm của
ông và của Comte lại là sự ngẫu nhiên.
Một phần lớn công lao truyền bá tư tưởng xã hội chủ nghĩa Pháp trên
nước Đức trong thời kì này thuộc về vô số các thành viên của đội ngũ đông
đảo những người Đức làm thuê trên đất Paris, những người mà các tổ chức
của họ đã trở nên vô cùng quan trọng đối với sự lớn mạnh của phong trào
xã hội chủ nghĩa, và trong số họ, W. Weitling đã trở thành nhân vật nổi bật
trong một thời gian. Ông và một số người khác trên đất Pháp hẳn đã cung
cấp dòng thông tin liên tục về sự phát triển của học thuyết Pháp này, thậm
chí trước cả khi Lorenz von Stein và Karl Gruen sang Pháp vào đầu những
năm bốn mươi để nghiên cứu một cách hệ thống chủ nghĩa xã hội Pháp.
Với sự xuất hiện của hai cuốn sách vốn là kết quả của những chuyến đi này,
đặc biệt là với sự mô tả cực kì chi tiết và đầy cảm thông của Lorenz von
Stein trong cuốn sách được đọc rộng rãi của ông Socialism and
Communism in Present-Day France [Chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng
sản ở nước Pháp ngày nay] (1842), toàn bộ học thuyết Saint-Simon đã trở
nên phổ biến trên khắp nước Đức. Ai ai cũng biết Stein - tình cờ cũng là
một người theo chủ nghĩa Hegel sẵn sàng tiếp thu và truyền bá các tư tưởng
của chủ nghĩa Saint-Simon - cùng với Feuerbach, là một trong những người
có ảnh hưởng mạnh nhất để lại dấu ấn trong giai đoạn phát triển đầu của
Karl Marx. Nhưng có lẽ là một sai lầm nếu cho rằng chỉ thông qua Stein và
