nguồn từ quan điểm của Hegel hay quan điểm thực chứng, hình thành
những nhóm riêng biệt và tự coi họ hoàn toàn khác biệt và vượt trội hơn
hẳn so với nhóm khác, thì họ đều có chung một ý tưởng rằng tâm trí con
người, nếu có thể nói vậy, tự vươn lên bằng nỗ lực bản thân, và ý tưởng
chung này bắt nguồn từ cùng một phương pháp tiếp cận tổng thể: họ tin
rằng, bằng cách nghiên cứu Lí-tính con người từ bên ngoài như là một tổng
thể, chúng ta có thể nắm bắt được các quy luật vận động của nó một cách
trọn vẹn hơn và toàn diện hơn so với cách khai phá kiên nhẫn từ bên trong,
cái cách bám theo các quá trình mà tâm trí của các cá nhân tác động lẫn
nhau trong thực tế.
Vì thế, tham vọng tăng cường sức mạnh tâm trí con người thông qua sự
kiểm soát có ý thức sự phát triển của chính nó được dựa trên cùng một
quan điểm lí thuyết khẳng định có thể giải thích đầy đủ sự phát triển này -
một sự khẳng định hàm ý có sự sở hữu tâm trí siêu phàm ở người đưa ra
nó; và vì thế, cũng không phải ngẫu nhiên những người giữ quan điểm lí
thuyết này mong muốn nhìn thấy tâm trí được định hướng phát triển.
Việc hiểu được chính xác nội dung lời tuyên bố về khả năng “giải thích”
được tri thức và những niềm tin đang tồn tại nhằm biện giải cho những khát
vọng dựa trên nó rất đáng để chúng ta xem xét. Để tuyên bố này hợp lệ, vẫn
là không đủ ngay cả khi chúng ta có một lí thuyết thỏa đáng giải thích được
những nguyên lí vận hành các quá trình làm cho tâm trí con người phát
triển. Những tri thức như thế về các nguyên lí thuần túy (bất kể một lí
thuyết về tri thức hay một lí thuyết về các quá trình xã hội liên quan) chỉ hỗ
trợ tạo ra các điều kiện thuận lợi cho sự phát triển đó, nhưng sẽ không bao
giờ có thể biện giải được cho tuyên bố rằng quá trình phát triển đó nên
được định hướng một cách có chủ ý. Lời tuyên bố này ngầm giả định là
chúng ta có khả năng đạt tới được một lời giải thích chân thực về việc tại
sao chúng ta lại có những quan điểm cụ thể, và các điều kiện cụ thể hình
thành tri thức thực của chúng như thế nào. Đó là cái mà “bộ môn xã hội học
về tri thức” và rất nhiều biến thể khác của “sự biện giải duy vật về lịch sử”
tiến hành khi, ví dụ, họ, “giải thích” triết học Kant như là một sản phẩm của
