chính mình và những người khác những mối quan hệ chưa từng tồn tại
trước đấy”, đã về nơi vĩnh hằng, hoàn toàn thanh thản, và thậm chí trong sự
kính trọng sâu sắc.
Lễ tang ông là cuộc đoàn tụ của những học trò cũ như Thierry, Comte và
những người học trò mới. Saint-Simon mới chỉ được chứng kiến những
bước đi khởi đầu của trường phái mang tên ông, trường phái sau đó đã phổ
biến sâu rộng toàn bộ những ý tưởng được rút ra từ những tác phẩm của
ông. Chính nhờ những ý tưởng đó mà ông đã trở thành một nhân vật có tầm
quan trọng lớn lao trong lịch sử các tư tưởng xã hội. Mặc dù ông dĩ nhiên là
một người khai nguồn, nhưng ông khó có thể được xem là nhà tư tưởng
khai nguồn và uyên thâm. Những ý tưởng mà ông truyền đạt lại cho các
học trò của mình rõ ràng cũng đã được rất nhiều người cùng thời đưa ra.
Nhưng bằng sự kiên trì và lòng nhiệt tình, ông đã giành được sự kính trọng
từ phía những người có khả năng phát triển chúng, và cũng chính ông là
người khơi dậy trong họ lòng nhiệt thành lớn lao đối với việc truyền bá
chúng thông qua một hệ thống tổ chức. Như một nhà viết tiểu sử người
Pháp đã từng nói, vai trò của ông là de faire flamboyer les idées comme des
réclames lumineuses [làm cho những tư tưởng sáng rực lên như những
bảng quảng cáo sáng trưng], ông đã thực hiện vai trò đó đến độ tuyệt hảo.
