biến, hay những thứ mà ông gọi là “các thực tế”, chính xác có nghĩa là gì.
Nhận định cho rằng mọi hiện tượng đều tuân theo các quy luật tự nhiên bất
biến rõ ràng có ý nghĩa chỉ khi chúng ta có chút manh mối về đâu là những
sự kiện riêng lẻ sẽ phải được xem xét như là những hiện tượng giống nhau.
Dĩ nhiên điều này không có nghĩa là tất cả những gì có vẻ giống nhau theo
các giác quan của chúng ta đều biểu hiện hành vi theo cách thức giống
nhau. Nhiệm vụ của khoa học là tái phân loại một cách chính xác những ấn
tượng cảm giác trên cơ sở sự cùng tồn tại hoặc sự tiếp nối của chúng trong
mối quan hệ với những ấn tượng khác để có thể thiết lập những thường
hiện về hành vi của các đơn vị cơ sở (units of reference) mới được xây
dựng. Nhưng đây lại chính là điều Comte phản đối. Việc xây dựng những
kiểu thực thể mới như “ether” rõ ràng là một quá trình siêu hình và bất kì
nỗ lực nào nhằm giải thích “phương thức sản xuất” của các hiện tượng mà
không dựa trên việc nghiên cứu những quy luật liên kết trực tiếp các thực tế
quan sát được phải bị nghiêm cấm. Điều cần nhấn mạnh là việc thiết lập
mối quan hệ trực tiếp giữa những thực tế vừa được đưa ra. Nhưng những
thực tế này (có thể là “cụ thể” hoặc “chung chung”!) là gì dường như không
thành vấn đề đối với Comte, người tiếp cận câu hỏi theo một kiểu chủ
nghĩa hiện thực hoàn toàn ngây thơ và không có tính phê phán. Cũng như
trong toàn bộ chủ nghĩa thực chứng thế kỉ XIX
, khái niệm này vẫn
chưa được làm sáng tỏ là bao.
