Các con trai, cháu trai của ông, cùng bạn hữu trong làng đã ngồi chung
quanh chúng tôi. Cậu con của Abu Amer hút điếu cầy. Những người đàn ông này
ngổ ngáo hơn, tự tin hơn, ra dáng người Israel hơn. Họ nhìn ly nước không phải
là đầy một nửa, mà là đã vơi một nửa. Họ không có kinh nghiệm về vết thương
của năm 1948 hay về những tủi nhục tại những trại tị nạn. Họ không nhìn xuyên
qua biên giới Lebanon, để cảm thấy được an ủi vì đã được miễn trừ điều tồi tệ
nhất của cảnh tha hương của người Palestine.Thay vì thế, họ nhìn vào bên trong
những người Do Thái quanh họ, để rồi cảm thấy bực tức vì thân phận của người
Ả Rập như là công dân hạng hai. Họ cho tôi biết rằng người Ả Rập ở Israel tiếp
tục bị phân biệt chủng tộc.Họ chỉ kiếm được những đồng lương còm cõi hơn, ít
đất đai hơn và ít nước để canh tác hơn so với người Do Thái.
Trưởng nam của Abu Amer, cũng tên là Amer, năm nay 43 tuổi, đã nói:
"Bọn Đức Quốc xã đã phạm tội ác chống lại người Do Thái và nay người Do
Thái phạm tội ác chống lại chúng tôi. Ở đây họ đã phá hủy làng mạc và xô đẩy
chúng tôi ra khỏi làng; ở kia họ giết người và bỏ vào lò. Chỉ có kiểu cách là khác
thôi". Hàng ngày, Amer đi ngang qua làng Al-Sumayriyya trên đường ông đi tới
Nahariya, một thành phố duyên hải. Khi tôi sống ở đây cùng với các con, tôi
thường kể cho chúng nghe "Đây là làng của nội các con. Ba không sinh ra ở đây,
nhưng ba không bao giờ quên được nó". Có một lần người ta thuê ông làm việc ở
Khu kiều dân Lohamei ha-Getaot, nhưng ông đã giữ yên lặng về gốc gác gia đình
ông ở đó. Amer nói "Tôi đã không nói với họ. Chúng tôi chỉ bàn chuyện làm ăn.
Thật là khó xử". Yên lặng. Mọi người ai nấy đều che giấu nỗi đau của mình trong
câm lặng.
★
Chinh phục và phá hủy làng Al-Sumayriyya mới chỉ lạ phát súng mở màn
trong cuộc hành quân Ben-Ami, qua đó Hagana đã khai thông con đường duyên
hải lên tới tận biên giới Lebanon và nối liền với một khu kiều dân biên phòng lẻ
loi trong vùng đồi núi này. Tất cả những ngôi làng Ả Rập dọc theo con đường ấy
và một số con đường về phía đông đều bị thâu tóm vào một mối. Mặc dầu lãnh
thổ này đã dược Liên Hiệp quốc phân chia cho quốc gia Ả Rập, đa số cộng đồng
