chương trình nghị sự. Với sự hậu thuẫn của McNamara, Mac Bundy và các
cố vấn cao cấp khác, sau ba năm ấp ủ, 34A đã sẵn sàng hành động. Vấn đề
đối với Johnson không phải có thực hiện hay không mà là đến mức độ nào.
Ông biết đó là một kế hoạch tham vọng có nhiều hoạt động rủi ro cao và
những quyết định khó khăn. Nên lựa chọn hoạt động nào “trong số 72 loại
hoạt động... với tổng số 2.062 điệp vụ riêng lẻ” của 34A?(
).
Trong buổi thuyết trình ngày 24-11, có tin Johnson nói rằng “tôi sẽ không
để mất Việt Nam... tôi sẽ không là tổng thống chứng kiến Đông Nam Á ra
đi như từng xảy ra với Trung Quốc”(
). Đó là thái độ cứng cỏi đặc trưng
của các chính trị gia Texas. Tuy nhiên, mọi việc không phải đơn giản như
vậy. Các quyết định của Johnson về Việt Nam không chỉ xuất phát từ quyết
tâm giành chiến thắng mà còn trở thành con tin của chương trình nghị sự
trong nước, đặc biệt là chương trình Đại xã hội - nhãn hiệu mà chính
Johnson gắn cho ý tưởng của mình trong bài diễn văn của mình năm 1964.
Kể từ khi được bầu vào quốc hội năm 1936, mối quan tâm chính trị của ông
tập trung nhiều vào các vấn đề trong nước chứ không phải vấn đề đối ngoại.
Johnson tự cho mình có trách nhiệm tiếp tục thực hiện những ý tưởng của
“thoả thuận mới” - “New Deal” vào nửa cuối thế kỷ hai mươi, tiếp bước
thần tượng chính trị của ông, Flanklin Roosevelt. “Đại xã hội” của Johnson
là sự mở rộng của những gì Roosevelt đã công bố: giảm đói nghèo, mở rộng
giáo dục, y tế, nhà cửa và quyền bầu cử(
). Nhưng ngay từ đầu, Johnson
đã nhận ra rằng tham gia vào cuộc chiến tranh lớn có thể xói mòn tiến bộ
của “Đại xã hội”, và việc bị đặt vào vị thế này đã hạn chế các giải pháp về
Việt Nam mà ông có thể lựa chọn.
Johnson rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan - một mặt, nếu để mất Việt Nam
ông sẽ bị chụp mũ quá nhượng bộ cộng sản - không một tổng thống của
Đảng Dân chủ nào có thể tồn tại được với chiếc mũ đó. Ông nhớ lại lúc
cộng sản giải phóng Trung Quốc, Herry Truman bị mất quyền lực và sau đó
bị McCarthy săn đuổi. Mặt khác, nếu tỏ ra quá mạnh tay ở Việt Nam, những
người thuộc phe bảo thủ trong quốc hội sẽ lợi dụng chi phí cho chiến tranh
