phương sẽ sớm nhận ra bức thông điệp và nghe theo. Nếu không, sức ép
tiếp tục gia tăng cho đến mức buộc đối phương phải tuân theo.
Johnson thích thú khái niệm trên vì giúp ông đạt được một lúc hai mục tiêu.
Kìm giữ cộng sản ở Việt Nam và, thông qua tăng dần phản ứng, sẽ nung
nóng Hà Nội đến mức chấp nhận đàm phán; và hay nhất là không để chiến
tranh ngăn cản chương trình nghị sự - “Đại xã hội” - trong nước của tổng
thống.
Tăng dần phản ứng thường được gắn với cách thức Johnson tiến hành chiến
tranh Việt Nam sau khi trúng cử tổng thống. Tuy nhiên, khái niệm này cũng
ảnh hưởng tới những quyết định liên quan đến việc thực hiện 34A và được
phản ánh tại Uỷ ban Krulak, người khuyến nghị nên bắt đầu sự leo thang
chiến tranh bí mật một cách hạn chế “để phát đi tín hiệu cho giới lãnh đạo
Bắc Việt Nam về ý định tiếp tục thực hiện các hành động trả đũa gây tổn
thất với quy mô tăng dần trừ phi và đến khi sự hỗ trợ của họ đối với chiến
tranh ở miền Nam chấm dứt”(
Johnson tìm thấy ở “giải pháp tăng dần” sự đảm bảo, nhưng liệu nó có thực
tế không? McNamara có thực sự tin nó có hiệu quả không, khi ông coi đó là
“một trong số ít sự lựa chọn để giúp Nam Việt Nam”? (
McNamara phản bác những gì ông hồi tưởng về chiến tranh đặc biệt chống
miền Bắc. Trong cuốn hồi ký 1995, ông viết một cách rõ ràng: “trước sự
kiện tháng 8 (năm 1964) tại Vịnh Bắc Bộ rất lâu, nhiều người trong chúng
tôi biết về hoạt động 34A đã kết luận về cơ bản chúng vô giá trị. Phần lớn
số điệp viên miền Nam tung ra Bắc hoặc bị bắt hoặc bị tiêu diệt và các vụ
tấn công trên biển cũng chỉ như kim châm mà thôi”(
Nhưng còn quá sớm để rút ra kết luận có tính khẳng định như vậy. Dù sao
sự kiện Vịnh Bắc Bộ xảy ra tháng 8-1964 khi 34A mới được thực hiện có
sáu tháng. Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn năm 1998, McNamara lặp lại
34A “chẳng giá trị gì. Đó là một việc ngu ngốc”(
). Ông cho rằng lý do
