mà việc làm ấy còn gây hậu quả hạnh phúc hay khổ đau cho họ trong nhiều
đời sau.
Ngài cũng khám phá nhận thấy rằng mọi kiếp sống của tất cả chúng sanh
đều có tương quan, tương duyên với nhau; tâm Ngài thể nhập chân lý thâm
sâu mầu nhiệm. Mặt trời, các hành tinh, những vì sao và giải ngân hà của vũ
trụ tâm Ngài đều quán sát thấu rõ tất cả trong lúc thiền định. Ngài nhận biết
rằng các vật thể từ hạt bụi nhỏ nhất đến ngôi sao lớn nhất đều có liên hệ với
nhau. Mọi vật luôn luôn biến đổi: sanh diệt rồi lại diệt sanh. Chẳng có sự
việc gì xảy ra mà không có nguyên nhân, và các nguyên nhân đều gây ra kết
quả.
Rồi Ngài khám phá ra rằng thế gian là ngập tràn những khổ đau. Ngài thấy
mọi chúng sanh từ côn trùng bé nhỏ đến vị vua quyền uy nhất đều chạy đuổi
theo các thú vui dục lạc, và cuối cùng chỉ gặt lấy những đau khổ. Và Ngài
khám phá ra nguyên nhân của mọi sự khổ. Nghèo nhận thức rằng con người
không hiểu rõ là vạn vật đều vô thường. Họ không thấy được chân lý này.
Do mê lầm, con người đã tranh chấp, trộm cắp và sát hại để mong chiếm
đoạt những tài sản mà họ tham đắm; nhưng các của cải ấy không bao giờ
mang lại cho họ nguồn hạnh phúc lâu dài. Chúng sẽ chóng thay đổi hoặc suy
tàn và con người lại bắt đầu đi tìm những sản nghiệp mới.
Ngài cũng thấy rằng người đời thường chống đối những điều họ không ưa
thích. Cuộc sống của họ tràn đầy sự oán ghét và hận thù. Lúc nào con người
cũng nghĩ đến việc làm hại kẻ khác, để rồi sau đó họ phải nhận lãnh sự buồn
đau. Từ đời này sang kiếp nọ con người tự tạo cho mình nhiều điều bất hạnh.
Họ mong đi tìm sự an lạc nhưng lại gặp toàn những khổ đau. Cuối cùng,
Ngài đã tìm ra con đường dẫn đến chấm dứt sự khổ. Nếu ai có thể nhìn thấy
rõ ràng chân lý như chính Ngài đã thấy vào đêm hôm nay thì mọi điều chạy
theo dục vọng và chịu khổ đau của họ sẽ chấm dứt. Tâm con người không
còn tham lam hay sân hận. Họ cũng không làm bất cứ điều gì gây tổn hại
đến người khác. Do đó họ cảm thấy rất hạnh phúc. Khi hủy diệt hết sự oán
thù, lòng người sẽ chứa chan tình thương và lòng yêu thương này sẽ mang
lại cho con người sự an lạc và hạnh phúc mà không có gì so sánh được.
Khi sa môn Tất Ðạt Ða thấu triệt rõ tất cả những điều này, chân tâm của
Ngài không còn dính mắc một chút bụi vô minh nào. Ngài đã có được ánh
sáng trí tuệ tuyệt luân. Ngài không còn là một nhân vật bình thường mà là
người đã hoàn toàn chứng đắc đạo quả giác ngộ. Giờ đây Ngài là một vị
Phật (Buddha)
23
Ngài đã thành tựu mục tiêu của Ngài!
