đồng thời với lương tâm vì lợi ích của cả thế giới, công minh và hiệu quả hơn là
làm thành viên của một liên minh nào đó.
Tôi đã nhấn mạnh những hoàn cảnh thời niên thiếu của mình và kể về một
loại bệnh trạng buộc tôi phải luyện tập không ngừng óc tưởng tượng và sự quan
sát. Hoạt động tinh thần này, lúc đầu là không tự nguyện dưới áp lực của bệnh,
dần dần trở thành bản chất thứ hai, cuối cùng dẫn tôi đến chỗ nhận ra rằng mình
chỉ là một cỗ máy tự động không có ý chí tự do trong tư tưởng và hành động, chỉ
chịu trách nhiệm phản ứng các tác động từ môi trường.
Cơ thể chúng ta phức tạp
về cấu trúc, những chuyển động của con người quá nhiều, quá liên quan lẫn nhau,
tác động của những ấn tượng bên ngoài vào các giác quan quá tinh tế và khó
hiểu, cho nên những người bình thường rất khó thấu hiểu sự thật này. Tuy nhiên,
không có thứ bằng chứng nào thuyết phục hơn là lý thuyết cơ học về sự sống đã
được Descartes
hiểu và nêu ra 300 năm trước. Ở thời ông, nhiều chức năng quan
trọng của cơ thể vẫn là điều kỳ bí, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bản chất
ánh sáng và cấu trúc cũng như hoạt động của mắt. Các triết gia, khoa học gia thời
đó vẫn đang mò mẫm trong bóng tối.
Những năm gần đây, tiến bộ nghiên cứu khoa học trong các lĩnh vực kể trên
đã xóa bỏ hết các nghi ngờ liên quan đến quan điểm này. Từ đó, nhiều công trình
đã được công bố. Người có khả năng nhất có lẽ là Felix le Dantec
, trợ lý trước
đây của Pasteur.
Giáo sư Jacques Loeb
cũng đã thực hiện các thí nghiệm đáng
chú ý về thuyết hướng dương, khẳng định rõ tác động của ánh sáng đối với các
dạng sinh vật bậc thấp. Ông đã trình bày rất rõ điều này trong quyển Forced
Movements. Tuy giới khoa học tiếp nhận thuyết này với thái độ bình thường, đơn
giản vì với họ thuyết này cũng như bất kỳ thuyết nào khác, nhưng với tôi nó quan
trọng hơn nhiều: Đó là chân lý mà tôi luôn chứng minh hằng giờ qua mỗi hành vi
và suy nghĩ của mình. Mỗi ấn tượng từ bên ngoài đều tạo ra các phản ứng cả về
thể chất lẫn tinh thần, và toàn bộ các phản ứng đã từng xuất hiện trong tâm trí tôi
đều là tác phẩm của các ấn tượng này. Chỉ một số trường hợp đặc biệt hiếm hoi,
khi tôi ở trong trạng thái chú tâm đặc biệt, thì tôi mới không thể xác định được ấn
tượng, xung động ban đầu nào tạo ra phản ứng của mình.
Đại đa số con người không bao giờ biết và hiểu những gì đang diễn ra xung
quanh và bên trong họ. Hàng triệu người làm mồi cho bệnh tật và chết sớm chỉ vì
mỗi khoản này. Những điều xảy ra hằng ngày thông thường nhất đối với họ lại có