không chấp nhận viên đại sứ này - tìm người khác đi”. Việc này đã gây ra
tranh cãi gay gắt trong quốc hội Tây Ban Nha ở Madrid.
Trong chương trình truyền hình mà tôi với ông đang nhắc đến, khi
ông chỉ trích Aznar, tôi nghĩ - tôi nhớ như vậy - ông có nói điều gì đó đại
loại như “đến Franco cũng còn tỏ thái độ tôn trọng hơn với Cuba
Ít nhất thì cũng là con người có phẩm giá hơn.
Phẩm giá hơn theo nghĩa nào?
Về mặt tư tưởng học thuyết, thì sau khi Cách mạng của chúng tôi
giành chiến thắng, chúng tôi là những người chống lại Franco mạnh mẽ
nhất. Sau đó, người Mỹ tìm mọi cách chống lại chúng tôi, người châu Âu
cũng vậy. Cách mạng này không cần đến châu Âu, và chúng tôi đã chứng tỏ
được rằng chúng tôi có thể làm rất tốt mà không cần đến châu Âu - bởi vì từ
năm 1960, không lâu sau chiến tranh đã có NATO, Chiến tranh lạnh, người
Mỹ phong toả chúng tôi - người Mỹ áp đặt lệnh cấm vận với Cuba và hầu
hết các nước Mỹ La-tinh và yêu cầu châu Âu cũng phải làm theo họ. Chúng
tôi phê bình và chống lại Franco nhưng phải nói thật rằng ông ấy là người
duy nhất không tuân lệnh của Washington. Lúc đó chúng tôi hoàn toàn đi
theo chủ nghĩa của mình và chống lại Franco trên tất cả các mặt.
Có lần - tôi nghĩ đó là vào tháng 1 năm 1960 - một đại sứ của Tây
Ban Nha, Juan Pablo de Lojendio - cậu ta đúng là một marques (trông cậu
ta rất vạm vỡ, tính nóng nảy, có thể nói như vậy...). Hồi đó chúng tôi chưa
có nhiều biện pháp với các tổ chức, và các biện pháp bảo vệ an ninh của
chúng tôi cũng chưa mạnh mẽ lắm. Lúc đó đã là mười hai giờ đêm ở toà
nhà Telemundo nơi tôi đang có bài phát biểu trên truyền hình với toàn quốc
phê bình Franco thì con người lớn như con bò mộng vừa từ một trận thi đấu
trở về này lao vào phòng thu như một chiếc xe tăng - bởi vì như ông biết
đấy, cậu ta rất cao lớn vạm vỡ - và văng những lời thô tục bậy bạ... Tôi
không biết đã nói gì với cậu ta, bởi vì tôi chỉ nghĩ mình phải ngăn chặn
hành động đó, nếu không sẽ tạo ra làn sóng bạo lực, cuối cùng tôi nói, “Đưa
thằng... này ra khỏi đây ngay!”. Việc đó không hề dễ dàng. Cậu ta rất dũng
cảm, tôi phải nói lời này thay cậu ta. Và thực sự tôi không hề thấy bị xúc
