phạm như người ta nghĩ, sau đó tôi mím cười. Nhưng chúng tôi buộc phải
trục xuất cậu ta, chúng tôi
Nhưng quan hệ thì không bị cắt đứt đúng không?
Không, quan hệ của Cuba với Franco thì không ai có thể bắt chúng tôi
phải từ bỏ cả. Thuốc lá của Cuba - ai mua? Tây Ban Nha. Đường của Cuba
- Tây Ban Nha. Rượu rum của Cuba - cũng Tây Ban Nha mua. Tuy nhiên,
chúng tôi vẫn chống lại ông ấy, vẫn phê bình Franco liên tục. Hơn nữa,
chúng tôi còn công khai có quan hệ với những người xã hội chủ nghĩa Tây
Ban Nha - Santiago Carrillo, La Pasionaria
[337]
, tất cả mọi người.
Một số họ từng tham gia cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha sau đó sang
Liên Xô và trở thành quân nhân như tướng Enrique Lister, trong khi những
người có phẩm cấp thấp hơn thì sang Cuba giúp chúng tôi xây dựng lực
lượng du kích. Nhưng Franco vẫn không cắt đứt quan hệ.
Đó là thái độ đáng khen ngợi và đúng ra chúng tôi phải tôn trọng, và
thậm chí là biết ơn. Ông ấy không khuất phục áp lực của Mỹ. Franco hành
động đúng với tính bướng bỉnh đặc trưng của người Galician, ông ấy không
hề cắt đứt quan hệ với Cuba. Và thái độ đó rất cương quyết.
Ông giải thích điều đó thế nào?
Có rất nhiều cách giải thích. Franco xuất thân từ El Ferrol; đội quân
của Cervera cũng toàn những người xuất thân từ đó, từ El Ferrol.
Đô đốc Cervera, vị tổng tư lệnh trong chiến dịch Santiago de Cuba
năm 1989.
Trận đánh đó là một sai lầm lớn, sự hy sinh vô ích. Lẽ ra Cervera nên
bỏ những con thuyền đó và cử thuỷ thủ lên bờ đấu như những bộ binh. Sử
dụng pháo và bộ binh để bảo vệ thành phố. Cậu ta nghe theo mệnh lệnh ngớ
ngẩn - mệnh lệnh của bọn làm chính trị không biết gì về chiến tranh đưa ra,
như những gì đang diễn ra ở I-rắc ngày nay, bởi vì Aznar không hề biết g về
chiến tranh, Bush cũng vậy.
Ở Madrid, bọn làm chính trị ra lệnh cho đội quân đó đi thuyền ra khỏi
bến cảng ở Santiago, và từng thuyền một bị bắn hạ. Đó là hành động điên
khùng nhất... ông cũng bị tổn thương, nhưng tinh thần của những thuỷ thủ
