Tây Ban Nha đó thì rất đáng trân trọng. Đó là tinh thần dũng cảm và chủ
nghĩa anh hũng cao cả của những người lính Tây Ban Nha. Chúng tôi
ngưỡng mộ và tôn kính họ. Vì vậy, người ta nói rằng Franco đến từ đó, từ
El Ferrol, quê hương của những con người trong đội quân kia và rằng sự
thất bại của họ là nỗi đau khủng khiếp với ông ấy - những gì xảy ra ở Cuba
cũng là nỗi đau ghê gớm với toàn bộ lực lượng quân đội Tây Ban Nha.
Trong bối cảnh đó, Mỹ phát động cuộc chiến cơ hội, bất công chống
lại Tây Ban Nha, và gây ra sự xỉ nhục lớn nhất trong lịch sử nước này. Họ
tiêu diệt toàn bộ lực lượng hải quân trong một cuộc chiến dễ dàng. Đó là
đòn đánh khủng khiếp vào niềm tự hào của quân đội và cả đất nước Tây
Ban Nha. Sự kiện đó xảy ra khi Franco vẫn còn là một cậu bé ở El Ferrol.
Chắc chắn là khi lớn lên Franco có đọc và nghe kể về sự thật cay đắng đó
với ý chí nung nấu và niềm khao khát trả thù. Có thể ông ấy còn chứng kiến
những tàn tích của đội quân chiến bại đó quay về, các chiến sĩ, sĩ quan đã bị
xỉ nhục, bị đánh bại. Chắc chắn điều đó đã để lại ấn tưọmg sâu đậm trong
con người ông ấy.
Và những gì cách mạng Cuba đã làm, bắt đầu từ năm 1959 - chống lại
nước Mỹ, không khuất phục trước cường quyền, đánh bại họ trong vụ Vịnh
con lợn - đã được Franco coi những hành động trả thù. Chúng tôi, những
người Cuba dám đứng lên chống lại nước Mỹ, chống lại hành động xâm
lược của bọn họ, chắc chắn đã khôi phục lại niềm kiêu hãnh và tinh thần
yêu nước trong mỗi người dân Tây Ban Nha. Sự kiện lịch sử, đúng ra là
mang ý nghĩa cảm xúc nhiều hơn, đó đã có ảnh hưởng lớn đến thái độ của
Franco. Tôi không nghĩ thái độ đóng ấy là vì yếu tố kinh tế, hay bất kỳ yếu
tố nào khác.
Sau đó, vào những năm 1920, Franco tham gia cuộc chiến xâm lược
thuộc địa ở Ma-rốc và đội quân của ông ấy bị tổn thắt nặng nề. Trong trận
chiến ở Annual
[338]
, Tây Ban Nha thiệt hại 3.000 binh lính. Tôi đã đọc
toàn bộ lịch sử cuộc chiến đó. Franco là người cầm quân. Ông ấy được coi
là con người dũng cảm, và rất có uy tín trong hàng ngũ quân đội. Ở Asturias
năm 1934, ông ấy được cử đi ngăn chặn các cuộc tấn công của đội quân
