đó là Lazaro Cardenas, một vị tướng trong cuộc cách mạng Mêhicô, người
đã quốc hữu hoá ngành dầu khí, tiến hành cải cách nông nghiệp và được sự
ủng hộ tuyệt đối của nhân dân - tên tuổi ông ấy vẫn còn sống đến ngày nay.
Những người đầu tiên đứng dậy ở Trung Mỹ thế kỷ 20 là một nhóm
các sĩ quan trẻ người Guatemala cùng với Jacobo Arbenz trong những năm
1950. Arbenz là một sĩ quan cao cấp trong quân đội Guatemala, và nhóm
của ông ấy đã tham gia vào các hoạt động cách mạng mang tính lịch sử
trong đó có việc cải cách ngành nông nghiệp rất dũng cảm đã dẫn đến hành
động xâm lược độc ác - cũng như vụ xâm lược Vịnh con lợn - và cũng vì lý
do tưong tự - chủ nghĩa đế quốc đã tiến hành chống lại chính phủ đáng
được coi là “tiến bộ” của ông ấy.
Có rất nhiều trường hợp các nhà lãnh đạo quân sự tiến bộ. Juan
Domingo Peron ở Ác-hen-ti-na cũng là một nhà lãnh đạo xuất thân từ quân
đội. Ông phải xem xét thời điểm mà ông ấy xuất hiện: năm 1943 ông ấy
được bổ nhiệm làm bộ trưởng lao động và đã xây dựng những bộ luật bảo
vệ công nhân, vì vậy, đến khi ông ấy bị cầm tù thì chính người dân đã cứu
ông ấy.
Peron đã mắc một số sai lầm: ông ấy đã xúc phạm, lăng mạ nền chính
trị đầu sỏ Ác-hen-ti-na - ông ấy đã quốc hữu hoá các nhà hát và biểu tượng
của tầng lớp giàu có - nhưng quyền lực kinh tế và chính trị của bọn đầu sỏ
thì vẫn còn nguyên vẹn, và đúng thời điểm đó, ông ấy bị hạ bệ với sự dính
líu ủng hộ của người Mỹ. Sự vĩ đại của Peron là ở chỗ ông ấy đã dám động
đến những trữ lượng và nguồn tài nguyên của đất nước giàu có đó và làm
tất cả những gì có thể để cải thiện điều kiện sống của công nhân. Tầng lớp
xã hội đó luôn biết ơn và trung thành với ông ấy, coi Peron là thần tượng
đến suốt đời.
Tướng Liber Seregni, người cho đến vài năm trước vẫn cầm trịch
phong trào Mặt trận rộng lớn ở Uruguay là một trong hai nhà lãnh đạo tiến
bộ được tôn trọng nhất trong lịch sử châu Mỹ La-tinh. Phẩm chất liêm
khiết, lịch sự đã giúp làm nên chiến thắng lịch sử của người dân Uruguay
khi bầu Tabare Vazquez, người kế nhiệm của Seregni làm tổng thống nước
cộng hoà Uruguay và đưa phong trào cánh tả lên nắm quyền ở đất nước vào
