đã được quốc hữu hóa. Chúng tôi đã phải chịu đựng rất nhiều đòn công kích
và chống phá khi tiến hành công cuộc quốc hữu hóa này. Rất nhiều ngành
công nghiệp - mía đường, khai khoáng nickel - đã vào tay Cách mạng, và
chúng tôi đã cử Che vào vị trí Bộ trưởng của bộ mới thành lập này. Anh ấy
đã làm công việc của mình đặc biệt xuất sắc! Anh ấy đã chứng tỏ tinh thần
kỷ luật, sự hy sinh quên mình, sự tận tụy, chăm chỉ và gương mẫu, giản dị
trong công việc! Bất kỳ công việc nào được giao, anh ấy đều toàn tâm, toàn
ý hoàn thành.
Anh ấy vừa là chỉ huy quân sự vừa là lãnh tụ chính trị, nhưng công
việc cụ thể của anh ấy vào thời điểm đó là phụ trách Bộ Công nghiệp. Anh
ấy đã học hỏi không ngừng! Đó là thời kỳ anh ấy chú ý đặc biệt tới các
phương pháp quản lý.
Vậy Che có bất đồng nào với Carlos Rafael Rodriguez, người ủng
hộ các phương pháp đang đuợc áp dụng ở Liên Xô, không?
Vâng, tất nhiên là cũng có một số vấn đề trục trặc giữa Che với những
người khác. Đó là một cuộc tranh cãi mà tôi hoàn toàn mù tịt - tôi không hề
nắm được chính xác về những chuyện xảy ra khi đó - vì Che bảo vệ phương
pháp bao cấp ngân sách trong khi những đồng chí khác lại bảo vệ phương
[180]
Mối lo lắng của Che không chỉ là làm thế nào để định hướng cho nền
kinh tế; anh ấy không hề phản đối các hình thức khuyến khích bằng vật chất
được đưa ra, nhưng lúc nào anh ấy cũng cảnh báo những nguy cơ có thể
phát sinh nếu lạm dụng các hình thức khuyến khích bằng vật chất làm động
cơ chủ yếu để phát triển sản xuất và sức ép của những hình thức khuyến
khích đó trong suy nghĩ của công nhân.
Tuy nhiên, bao giờ đó cũng là những cuộc tranh cãi và thảo luận rất
thân thiện, vả lại thật ra cũng không có gì sâu sắc hay thâm thúy quá. Hầu
hết các chiến sĩ cách mạng khi đó đều đang bận tâm nhiều tới những việc
khác. Tôi nói, “Thôi được rồi, mỗi đồng chí đều bảo vệ ý kiến của mình,
vậy thì hãy thảo luận sâu vào khía cạnh tích cực của từng phương án”. Còn
tôi, vốn là một người Cộng sản không tưởng, tôi phải thú nhận là tôi vẫn
