Hoàn toàn không có Đạo luật Điều chỉnh nào về Mêhicô. Nếu mà có,
thì có lẽ phải đến 30 hoặc 40% dân số Mêhicô, và các quốc gia Trung Mỹ
khác sẽ thi nhau đổ vào Mỹ. Với hàng trăm, hàng nghìn nhà máy ở Mêhicô
đang sản xuất hàng tiêu dùng tại thị trường Mỹ, những người công nhân ở
đó được nhận đồng lương cao hơn một chút so với mặt bằng thu nhập
chung ở Mêhicô - giá sử họ cũng có Đạo luật Điều chỉnh, thì sẽ có khoảng
từ 40 triệu đến 50 triệu người Mêhicô sẵn sàng chạy sang kia biên giới. Tôi
không thể đưa ra con số chính xác, nhưng tôi biết là ở Argentina, và trước
khi xảy ra cuộc khủng hoảng...
Cuộc khủng hoảng xảy ra vào tháng 12 năm 2001?
Đúng vậy. Nhưng thậm chí từ trước đó, xuất phát từ những khó khăn
về kinh tế cùng tình trạng thất nghiệp kéo dài, tại Argentina có tới 30% dân
số muốn di cư sang châu Âu hoặc tới Mỹ - những 30% dân số! Trong khi
đó, Argentina đâu có bị phong tỏa hay cấm vận gì, thậm chí nó còn là một
trong những nước sản xuất nhiều lương thực nhất trên thế giới.
Rất nhiều chuyên gia, nhà khoa học, trí thức, giáo sư tên tuổi cũng
đua nhau rời bỏ đất nước, bởi vì quan điểm của nước Mỹ là phải giành giật
lấy những người giỏi nhất - mặc dù hầu như những chuyên gia có trình độ
đại học này bao giờ cũng di cư một cách hợp pháp. Sảy máu chất xám đó -
hay nói đúng hơn là đánh cắp chất xám - diễn ra hoàn toàn hợp pháp và liên
tục, chứ không chỉ là chuyện ai đó ăn trộm hoặc cướp thuyền rồi liều lĩnh
vượt biên bất chấp mạng sống của mình.
Tôi nghĩ là điều kiện kinh tế ở Argentina còn tốt hơn rất nhiều so với
Mêhicô, mức sống cũng cao hơn khá nhiều so với ở Mêhicô nhưng mọi
người vẫn coi những người di cư Argentina chẳng khác gì người di cư
Mêhicô.
Ý ông muốn nói họ không phải là những người tị nạn về chính trị,
giống như người Cuba.
Trong suốt hơn 40 năm qua, bất kỳ ai rời bỏ Cuba đều được (Mỹ) coi
là “lưu vong” là “kẻ thù của chế độ xã hội chủ nghĩa”. Người Cuba thường
có trình độ học vấn và giáo dục cao nhất trong số những người dân châu
Mỹ Latinh di cư tới Mỹ, và do đó thu nhập của họ cũng ở mức cao nhất.
