Pháp có được vai trò là một cường quốc, và de Gaulle không phải là người
cánh tả, ông ấy không phải là người theo chủ nghĩa xà hội, de Gaulle chỉ là
một người Pháp yêu nước, một người lính với những ý tưởng chiến lược.
Nhưng chuyện gì đã xảy ra năm 1968 khi xuất hiện nguy cơ bất ổn?
De Gaulle sang Đức, nơi có quân Pháp đóng quân để đảm bảo sự ủng hộ
của họ nhằm dập tắt bất kỳ âm mưu nổi dậy nào. Đó là cách nhìn nhận của
tôi, và tôi không đồng tình với cách làm đó.
Người Pháp mà ông biết rõ nhất có lẽ là Regis Debray đúng không?
Tôi biết rất nhiều người Pháp, những người có phẩm chất vĩ đại như
nhà nông học Andres Voisin, chuyên gia về cây cỏ mà tôi đã nói đến rồi. Ở
Cuba, chúng tôi rất ngưỡng mộ ông ấy. Ông ấy đã qua đời ở đây trong một
chuyến thăm. Đối với chúng tôi, ông ấy là người thầy tuyệt vời; tôi đọc tất
cả các sách của ông ấy viết về việc trồng cỏ, nuôi gia súc và phân bón.
Những cuốn sách của học giả người Pháp mà chúng tôi hiểu rất rõ này được
xuất bản ở đây - hàng chục nghìn bản sao đã được bán ra. Đất nước chúng
tôi nợ ông ấy rất nhiều.
Một nhân cách Pháp khác mà tôi cũng biết rất rõ, đó là thuyền trưởng
Jacques-Yves Cousteau, nhà hải dương học vĩ đại. Ông ấy đến đây rất nhiều
lần, khám phá bờ biển của chúng tôi trên con tàu nổi tiếng mang tên
Calypso, ông ấy rất thích Cuba và luôn có thái độ thân tình với chúng tôi;
ông ấy thể hiện sự chung thuỷ lớn lao với chúng tôi. Tôi đã có nhiều dịp nói
chuyện với ông ấy. Tôi được ưu tiên đặc biệt chia sẻ những mối quan ngại
của ông ấy về những nguy cơ đối với môi trường. Chúng tôi đã học được ở
ông ấy rất nhiều. Cousteau đã quay vài cuốn phim tài liệu nổi tiếng của ông
ấy ở Cuba, ông ấy là người bảo vệ nhiệt thành di sản thiên nhiên của nhân
loại. Một nhà sinh thái vĩ đại. Cái chết của ông ấy năm 1997 là sự mất mất
lớn lao đối với hành tinh của chúng ta.
Trước đó, một nhà nông học cũng rất nổi tiếng của Pháp là René
Dumont cũng có đến đây, nhung ông ấy lại viết những bải phê bình rất
gay gắt việc cải cách ruộng đất ở Cuba.
Dumont phê bình tất cả mọi người, đặc biệt là những nước thuộc Thế
giới thứ ba. Ông ấy cho rằng cải cách ruộng đất ở mọi nơi đều thất bại. Ông
