Bà Rosa, một bà già Do Thái từng bị bắt đến Auschwitz và từng tự vệ
(thuật ngữ chú bé Momo mười tuổi – nhân vật tôi – sử dụng chỉ gái điếm) ở
phố Blondel, Paris, đã mở một “quán trọ không gia đình dành cho những
đứa trẻ sinh ngoài giá thú”, hay nói cách khác là một quán trọ bất hợp pháp
nơi các bà các cô làm nghề tự vệ bỏ rơi con cái mình. Cậu bé người Ả rập
Momo kể lại cuộc sống của mình ở nhà bà Rosa và tình yêu của cậu dành
cho người mẹ duy nhất còn ở lại với mình ấy, một bà già cổ lỗ, to béo, xấu
xí và đáng kính mà cậu yêu bằng cả trái tim. Và cậu sẽ ở bên bà cho đến
những ngày cuối đời bà.
Mọi thứ đã định sẵn để tạo nên một tình yêu không-thể-có: giữa chú
bé Momo và Madame Rosa có hơn nửa thế kỷ tuổi tác và gần một tạ cân
nặng, Momo thì nhìn về phía trước cuộc đời còn Madame Rosa chỉ ngoái
về quá khứ; thêm vào đó, Momo là người Ả-rập còn Madame Rosa là
người Do Thái.
Thế nhưng bạn sẽ nhận ra đây là một câu chuyện tình đẹp như mọi
điều không thể khác, một trong những gì kỳ diệu mà chỉ văn chương mới
biết cách tạo ra. Nói đúng hơn, chỉ văn chương của một số rất ít nhà văn
mới có thể tạo ra. Émile Ajar, tức Romain Gary, ở giai đoạn sáng tạo thứ
hai của cuộc đời mình, đã viết nên một kiệt tác nữa không hề thua kém Lời
hứa lúc bình minh (1960). Mười năm sau câu chuyện tình yêu giữa hai mẹ
con nhà Romain, là câu chuyện về cậu bé Momo với một lời hứa khác khi
đứng trước mặt cuộc đời.
Cuộc sống ở trước mặt nhận giải Goncourt năm 1975, đồng thời làm
dấy lên một vụ bê bối chưa từng có trong lịch sử giải thưởng danh giá nhất
nước Pháp. Bộ phim cùng tên (1977) của đạo diễn Moshé Mizrahi đã đoạt
giải Oscar cho phim nước ngoài hay nhất năm 1978, và nữ diễn viên nổi
tiếng Simone Signoret trong vai Madame Rosa đã nhận giải César cho diễn
xuất năm 1978.
