bổ nhiệm (năm 2010) một người lơ ngơ về rủi ro tài chính như Bernake vào
chiếc ghế lãnh đạo của Cục Dự trữ Liên bang, và tính khả lặp của các thử
nghiệm lâm sàng về dược học cùng lắm chỉ đạt 1/3 trên tổng số, thì người ta
hoàn toàn có quyền dựa vào bản năng do tổ tiên truyền lại và lắng nghe lời
khuyên của các bà, các mẹ (hoặc Montaigne
và các giá trị tri thức cổ điển
đã được chắt lọc tương tự), vì vốn họ có thành tích tốt hơn những kẻ ngu
đần hoạch định chính sách này.
KHOA HỌC VÀ CHỦ NGHĨA DUY KHOA HỌC
Thực ra, có thể thấy rằng những nhà cầm quyền hàn lâm này, những người
cảm thấy họ có quyền điều khiển cuộc sống của chúng ta, thậm chí còn
không nghiêm khắc và chuẩn mực, dù là trong lĩnh vực thống kê y học hay
hoạch định chính sách. Họ không thể phân biệt nổi đâu là khoa học, đâu là
chủ nghĩa duy khoa học – thực ra trong mắt họ, chủ nghĩa duy khoa học lại
có vẻ khoa học hơn cả khoa học thực sự. Ví dụ, có thể là nhỏ nhặt khi chỉ ra
điều này: với hầu hết những loại người như Cass Sunstein và Richard
Thaler
– những người muốn dắt mũi chúng ta để chúng ta thực hiện một
số loại hành vi – phần lớn những gì mà họ phân loại là “lý trí” và “phi lý trí”
(hoặc những cách phân loại tương tự, cho thấy sự sai lệch khỏi một quy tắc
mong muốn hay đã được nêu rõ) đều xuất phát từ việc họ hiểu sai về lý
thuyết xác suất và việc sử dụng hời hợt các mô hình bậc nhất. Họ cũng dễ
nhầm lẫn tập hợp với tập hợp tuyến tính các hợp phần của nó – tức là họ cho
rằng việc chúng ta hiểu từng cá nhân đơn lẻ cho phép chúng ta hiểu về các
đám đông và thị trường, hay việc hiểu rõ các con kiến sẽ cho phép chúng ta
hiểu được cả đàn kiến.
Trí thức ngu đần (TTNĐ) là sản phẩm của thời hiện đại, như vậy thể loại
này đã sinh sôi nảy nở từ ít nhất là giữa thế kỷ 20 và đạt tới đỉnh cao như
ngày nay, đến mức chúng ta đã bị những kẻ không có da thịt trong cuộc chơi
nổi lên nắm quyền kiểm soát. Ở hầu hết các quốc gia, vai trò của chính phủ
ngày nay lớn gấp từ năm đến mười lần so với một thế kỷ trước (được thể
hiện qua tỷ lệ phần trăm GDP). Những TTNĐ dường như có mặt mọi nơi
