Khi mùi thịt mỡ luộc, mùi tỏi vừa xông tới mũi cậu con trai thừa tự thì
cậu ta liền mở mắt, ngồi dậy, rồi bất chợt đưa cả hai tay ra mà bốc lấy
miếng khinkal to nhất. Từ giây phút đó, sức mạnh của người cha đã truyền
sang đứa con. Đứa bé ăn khinkal nghiến ngấu như một con sư tử đói. Đứa
bé lớn như thổi, không phải từng ngày mà là từng giờ. Chẳng bao lâu nó đã
trở thành một chàng trai khỏe mạnh, cân đối. Bệnh tật của nó tất nhiên là
cũng biến mất.
Có thể là trên thực tế không có chuyện đó, nhưng tôi biết chắc một điều:
khi văn học không còn được nuôi dưỡng bằng những gì cha ông để lại, mà
chuyển sang xơi những thứ cao lương mỹ vị đem từ nước ngoài đến, khi
văn học trút bỏ những phong tục, tập quán, ngôn ngữ và tính cách của dân
tộc mình, khi văn học thay lòng đổi dạ đối với dân tộc mình, thì nó sẽ trở
nên ốm o, quặt quẹo, chết dần chết mòn mà không một thứ thuốc nào có thể
cứu chữa được.
Đến đây, có lẽ tôi kết thúc câu chuyện của mình. Bắt đầu viết vào mùa hè
nóng bức mà bây giờ đã là mùa thu lạnh dịu. Bắt đầu viết nơi xóm làng trên
núi, mà bây giờ đặt dấu chấm hết ở một thành phố đông nghịt người. Viết
dòng đầu khi trời mới sáng mả bây giờ đêm đã về khuya, đèn ngoài phố đã
tắt.
Tôi đang trở về từ một chuyến đi xa. Tôi đang vội đến đầu làng. Tôi dắt
con ngựa của mình dọc theo con đường ngoằn ngoèo, dài dặc. Bây giờ tốt
nhất là cởi tháo yên cương cho ngựa, vỗ vỗ vào cổ nó, rỏi thả ra bãi cỏ rộng
ven rừng.
Còn tôi có lẽ sẽ ngồi xuống bên bếp lửa. Có lẽ tôi sẽ rút thuốc ra, châm
lửa hút. Người ta nói chính đức Allah cũng rút thuốc ra hút khi kết thúc câu
chuyện ly kỳ kể cho các cận thần, hay trước khi ban phát những điều giáo
huấn. Ông ta hút, rít một hơi dài và ra chiều nghĩ ngợi.
Chúng ta cũng nghĩ ngợi. Không phải con đường nào cũng kết thúc tốt
lành. Không phải cuốn sách nào cũng ra đời may mắn. Sáng sớm mai tôi sẽ
lại bắt tay vào viết cuốn sách mới, tôi sẽ lại lên đường.
