ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 1 - Trang 132

Tự là Thắng Tài, người tỉnh Quảng Đông, làm quan Tổng binh nhà Minh.
Khi nhà Minh mất, giữ nghĩa không làm tôi nhà Thanh. Thái Tông Hoàng
Đế năm thứ 31, Kỷ Mùi (1679), mùa xuân, cùng với Long Môn Tổng binh
Dương Ngạn Địch, Phó tướng Hoàng Tiến và Trần Bình An đem biền binh,
gia quyến hơn 3000 người và hơn 50 chiến thuyền đến đỗ ở các cửa biển
Tư Hiền và Đà Nẵng, tự bày tỏ rằng: "Chúng tôi là bọộ thần nhà Đại Minh,
hết lòng trung vì nước, sức kiệt thế cùng, vận nhà Minh đã hết, chúng tôi
không chịu thờ nhà Thanh, sang đây dâng lòng thành, xin làm tôi tớ". Triều
đình bàn rằng, họ khác phong tục, khác tiếng nói, thình lình kéo đến cũng
khó khu xử, nhưng họ cùng bách mà đến với ta, ta không nỡ cự tuyệt. Miền
Đông Phố của Chân Lạp đất rộng, đồng tốt bát ngát nghìn dặm, triều đình
chưa kinh lý, chi bằng lấy sức của họ cho mở đất mà ở. Thế là làm một việc
mà được ba điều lợi. Chúa ưng thuận, ban khen thiết yến và yên ủi họ, rồi
trao cho làm quan chức, cho đến ở tại Đông Phố.
Trần Thượng Xuyên cùng bọn Dương Ngạn Địch đến cửa khuyết tạ ơn mà
đi. Thượng Xuyên vào cửa biển Cần Giờ đóng ở Bàn Lân (nay thuộc Biên
Hòa). Ngạn Địch và Hoàng Tiến vào cửa biển Soài Rạp (Lôi Lạp) đóng ở
Mỹ Tho (nay thuộc Định Tường). Họ khai khẩn đất bỏ không, dựng phố xá.
Người nhà Thanh cùng thuyền buôn các nước Tây dương, Nhật Bản và Chà
Và đến tụ tập buôn bán đông đúc. Bởi thế phong hóa văn minh ngày dần
thấm nhuần vào Đông Phố.
Năm Mậu Thìn (1688), Anh Tông Hoàng Đế năm đầu, mùa hạ, Hoàng Tiến
giết chủ tướng Dương Ngạn Địch ở cửa biển Mỹ Tho, tự xưng là Phấn
Dũng Hỗ uy Tướng quân, đóng quân ở Nam Khê (nay thuộc huyện Kiến
Hòa, tỉnh Định Tường), cướp bóc nước Chân Lạp.
Tin này lên đến triều đình, chúa sai Phó tướng doanh Trấn Biên Mai Vạn
Long đem quân đi đánh. Hoàng Tiến chạy đi rồi chết. Vạn Long chiêu tập
những quân Long Môn còn lại giao cho Thượng Xuyên quản lĩnh, làm tiên
phong, đóng quân ở Doanh Chậu (nay thuộc Vĩnh Long), kế đó tiến đánh
Chân Lạp và thắng được.
Hiển Tông Hoàng Đế năm thứ 8 Kỷ Mão (1699), mùa thu, Nặc Thu nước
Chân Lạp làm phản, Thượng Xuyên đem việc tâu lên. Chúa sai Nguyễn