Nguyễn Văn Thành tiên tổ người Quảng Điền phủ Thừa Thiên, tằng tổ là
Toán dời vào Gia Định. Tổ là Tính lại dời đến ở Bình Hòa. Cha là Hiền lại
dời vào Gia Định. Hiền khảng khái đảm lược, Duệ Tông năm thứ 8 Quý Tỵ
(1773) Tây Sơn Nguyễn Văn Nhạc dấy quân vào đánh Bình Thuận, Long
Hồ Lưu thủ Tống Phước Hợp, Cai bạ Nguyễn Kha mộ quân cần vương.
Hiền đem hương dũng sĩ đi theo, được trao chức Cai đội quản bộ binh tiền
chi đánh giặc ở Phan Rang, đánh tan quân giặc, tiến đến Bình Khang, gặp
lúc Phước Hợp đánh nhau với giặc thất lợi, lui về giữ Nha Trang. Hiền tiến
đến hòn Tam Sơn gặp giặc cố sức đánh bị chết trận. Trước tặng hàm Cai cơ,
kiến tặng đến Chưởng doanh được bày thờ vào đền Hiển trung và miếu
Trung tiết công thần, cấp phu coi mộ.
Thành trạng mạo đẹp đẽ, tính trầm nghị, thích đọc sách, tài võ nghệ, trước
theo cha là Hiền ứng mộ đóng quân ở Sông Cầu chống nhau với giặc. Gặp
lúc trong quân thiếu lương ăn, Phước Hợp sai Hiền đem vài nghìn lính đi
lấy thóc ở Sông Cầu, Thành cùng đi đấy, giặc tung quân ra chẹn đánh, quan
quân, một nửa gánh thóc không phòng bị, Hiền thấy giặc áp đến, sai Thành
lui tránh di. Thành ra đằng sau trận sai các người đội thóc dơ đòn gánh lên
làm vũ khí, treo áo lên làm cờ, chuyển tự thượng đạo xa động đánh trống
reo hò tiến lên, giặc ngỡ là quân đến cứu, hơi lui, quan quân thừa thế đánh
được toàn thắng, Phước Hợp khen Thành ít tuổi mà khôn, thưởng 10 lạng
bạc, và một bộ áo sa. Đến trận hòn Tam Sơn (76) Thành không đi đấy cho
nên thoát nạn. Duệ Tông trao cho Thành làm Cai đội mộ quân tàn hơn 100
người thuộc quyền chỉ huy của Khám lý Kỷ (không rõ họ). Năm Bính Thân
(1776) Tây Sơn vào đánh cướp, Kỷ đánh thất lợi, Thành chiêu tập binh
dũng 800 người theo Đỗ Thanh Nhân thu phục Sài Gòn, Thanh Nhân cho
Thành làm bộ binh tiên phong, theo Tổng binh Nguyễn Văn Hoàng mở đất
đến Trấn Biên, giặc đến kêu đánh, Thành cùng chư tướng đón đánh, chém
được Chưởng cơ giặc là Liêm (không rõ họ) ở trước trận. Thanh Nhân lại
cho Thành làm Phó trung quân, theo đánh giặc ở sông Tứ Kỳ, giặc tan
chạy. Năm Mậu Tuất (1778), Thành theo Nguyễn Văn Hoàng đóng đồn ở
Phan Lý, Hoàng chết, vua (77) cho triệu Thành về. Năm Quý Mão (1783)
