thứ 16 (1817), tức là năm Đinh Sửu, quả có nhật thực. Vua cùng các quan
bàn về phép làm lịch nói: Chức Khâm thiên giám, duy có học thuật của
Nguyễn Hữu Thận mới đủ đương được. Mùa đông năm ấy cho triệu về,
thăng làm Lại bộ thượng thư. Năm Minh Mạng thứ 1, đổi sang làm Hộ bộ
thượng thư. Năm thứ hai kiêm quản cả việc ở phủ Nội vụ, rồi kiêm quản cả
công việc ở Khâm Thiên giám. Năm thứ 4, quyền lĩnh công việc bộ Hình.
Hữu Thận vì có bệnh đã lâu xin cáo. Vua sai cho con là Hữu Gia hiện đang
làm Nội các điển bạ nghỉ phép về để nuôi, và dụ rằng: "Hữu Thận không
trễ nải công việc, vì tuổi già nên lắm bệnh thôi". Năm thứ 5, vì già ốm xin
về hưu, vua không cho, sai thôi bớt công việc ở bộ Hình. Mùa đông năm
thứ sáu, bổ làm Hiệp biện đại học sĩ, lĩnh Bắc Thành Hiệp tổng trấn, lại sai
con là Hữu Gia đi theo. Thận dâng sớ cố từ. Năm thứ bảy, bọn thổ phỉ khởi
lên quấy nhiễu, Thận không kiềm chế nổi, xuống chiếu quở trách và giáng
chức lưu lại làm việc. Năm thứ tám, bình được hết bọn thổ phỉ, bàn công
trạng dâng lên, thưởng cho ba cấp, rồi cho triệu về kinh. Mùa đông năm ấy
cho làm Hiệp biện đại học sĩ, lĩnh Lại bộ thượng thư, lại kiêm lĩnh cả Khâm
Thiên giám. Thận là bậc nguyên lão đại thần, khi vào chầu tâu việc đặc
cách cho ngồi, tỏ ra đối đãi hơn người. Bỗng lại sung chức Chế tổng tài, rồi
vì việc công, mấy lần bị giáng lại vì ốm xin về hưu, giáng bổ chức hàm
Thượng thư cho hưu trí. Lại vì khi ở Bắc Thành khinh suất tha kẻ tù phạm,
việc phát ra, giáng xuống hàm Lại bộ Tham tri. Năm thứ 12 ốm chết, thọ 78
tuổi, truy tặng là Lại Bộ Thượng thư và cho 200 quan tiền.
Hữu Thận có học thuật, thạo việc làm quan, tinh về lịch học, giỏi suy tính,
về thiên văn học không có ai hơn được. Khi làm Hiệp tổng trấn ở Bắc
Thành, đê điều có nhiều chỗ vỡ, Thận vội vàng tâu lên, đê vỡ 10 trượng mà
biên là 10 thước, chỗ niên hiệu quên không đóng dấu của Đê chính. Tới lúc
có chỉ sức hỏi, bèn dâng biểu tạ tội. Người vợ thứ là Trần Thị bắt thợ làm
việc riêng, đóng các vật kiện, Thận không biết ngăn cấm, thị vệ từ Bắc
Thành trở về đem việc tâu lên, vua cho Thận có chuyên trách giữ một địa
phương ở ngoài của kinh đô, không nỡ lấy việc nhỏ mọn bắt tội đại thần.
Bèn sai con là Hữu Gia đi đường trạm tới dụ Thận phải lập tức tha cho bọn
