ĐẠI NAM LIỆT TRUYỆN - TẬP 3 - Trang 255

về tội vì kẻ dưới vì dân, xin tự nhận tội. Đã có hoàng thượng thánh minh,
đã có công luận nghìn thu xét định.
Bộ thân đem việc ấy tâu rõ lên. Vua cho là Quýnh tháo lời để chê răn, sai
tâu lại minh bạch. Quýnh ra lời phân biện rõ ràng và xin nhận tội. Bộ nghị
tội đáng cách chức, vua nói rằng: Hoàng Quýnh thờ trẫm nhiều năm, làm
người táo cấp càn giỡ, hãy nghĩ đến ngày thường tính thắng, chưa đến nỗi
là người bỏ đi, gia ơn giáng bổ Viên ngoại lang, phái theo Lê Văn Đức làm
việc gắng sức chuộc lỗi.
Năm thứ 21, ốm chết. Quýnh là người ngay thẳng, gặp việc dám nói, thật là
tiếng sang sảng ở trong sắt (176). Lúc trước, bị trích đi sang Quảng Đông,
cùng với người Việt Đông là Mạc Trì, Lưu Văn Lan, Tiền Đường là Liên
Tiên, người bản quốc là Lý Văn Phức kết làm hội Quần anh, văn thơ đi lại,
nay có tập thơ "Trung ngoại quần anh hội thi tập" lưu hành ở đời. Hai lần
vào làm việc ở Các, ứng chế phần nhiều xứng ý vua Khi theo xe vua đi, có
làm bài thơ khắc vào đá ở núi Tam Thai:
Phiên âm:
Thúy hoa lâm thắng cảnh, thông uất khí giai tai, Động tại thần tiên khứ, Lôi
minh phong vũ lai, Hoàng ân triêm thảo mộc, Linh phủ tỉnh trần ai, Viễn trĩ
hà quang tiếp, Sơ lâm tễ sắc khai, Trượ di sơn tịch mịch. Chung đoạn
nguyệt bồi hồi, Thùy thi tam sinh khách, Trù trư khước tự sai.
Dịch nghĩa:
Sợ vua đi tới cảnh đẹp. Um tùm khí tốt thay, Động còn lại mà thần tiên đi
đâu mất. Sấm kêu thì mưa gió đến. Ơn vua ngấm khắp cây cỏ, Trong tâm
sạch bụi trần, Núi xa đưa ánh sáng đến, rừng thưa sắc trời quang, Người
chống gậy đi thì núi tịch mịch. Chuông dứt tiếng thời bóng trăng bổi hổi.
Khách ba sinh (177) ai đó, còn dùng dằng đứng lại tự nghi ngờ.
Tài làm văn tinh nhanh. Vua thương yêu lắm. Kịp khi chết, thưởng trả lại
hàm Bố chính, cấp cho 200 quan tiền. Con là Gia Kỵ lấy Mỹ Điền công
chúa.
Hoàng Đạo
Đạo là em Quýnh, là cháu thứ của Quang. Minh Mạng năm thứ 15, đỗ
Hương tiến, bắt đầu phái đi làm hành tẩu bộ Hộ. Năm thứ 21, vua phê rằng: