có lộc sau. Từ đó sức hiểu biết bỗng khác thường, bèn đi học, ngày một tấn
tới. Nhưng đi thi nhiều lần không đỗ, lại vào nhà Thái học cố chí học tập.
Tự Đức năm thứ 20 (1867) đỗ hương tiến, bấy giờ đã 35 tuổi. Bắt đầu bổ
giáo thụ Kinh Môn rồi đi Huyện doãn Nghiêu Phong. Bấy giờ thế giặc biển
đương bành trướng. Khi đã đến nhậm chức, chuẩn bị đinh tráng, sửa thuyền
ghe, luôn đánh bại giặc ở các nơi Xuân áng, Hà Nguyên, Lạc Viên. Tên đầu
sỏ giặc là Hồ Vạn mang hơn trăm chiếc thuyền đến chực xâm phạm bờ cõi,
Độ sai người đến giảng giải, giặc liền kéo đi. Độ nhận huyện có tiếng giỏi,
thị sư Lê Tuấn có dâng sớ nói là người có thể dùng vào việc lớ
Năm thứ 36 (1883), Thương biện tỉnh vụ Quảng Yên Mùa đông năm ấy
phía đông nam Hà, Ninh nối tiếp nhau thế thủ, Hữu Độ cùng với Tuần phủ
Hồ Trọng Đình bàn nhau sửa sang việc giữ thành, nhân tâm hơn được yên.
Bỗng giặc biển thừa cơ ùa nhau kéo đến, bị Hữu Độ đánh bại ở La Đồn.
Quả một tháng, Khâm sai Nguyễn Văn Tường cùng với Thống soái Pháp là
Phi Lặc đáp tàu thủy ra giảng định hòa ước, gặp Hữu Độ ở cửa biển, mời
cùng đi, đến Hải Dương, ủy cho quyền biện công việc Bố chánh sứ. Khi
quan mới đến đổi làm Bang biện Hải Dương tỉnh vụ. Năm sau sung Giám
đốc Hải Phòng công sở, lại quyền sung Tiễu phủ sứ đi tuần sát đường biển.
Giặc Vạn đem toàn lực đến đánh tỉnh thành, gian thuyền ở bến sông. Thống
soái Pháp từ Hải Phòng sai chiếc tàu nhỏ đến thám thính. Đêm khuya bóng
thuyền lộn lẫn, viên đốc phòng Tạ Hiện cho là thuyền giặc, phát pháo bắn
đánh, chiếc tàu nhỏ bị thương quay về. Tiếp đó nhận được thư của nhà thờ
đạo báo là quân Pháp đến ấn định đến ngày nào đó thời đánh thành. Tổng
đốc Phạm Ý và cùng thành đều cả sợ. Hữu Độ bàn bạc làm tờ thư nhờ linh
mục chuyển đạt giúp, việc bèn thôi. Giặc cho ta là có viện binh, cũng tự
kéo đi. Sau đó, đánh nhau với giặc ở Kinh Môn bị thua, vì có công lao
trước, được xử nhẹ. Bỗng tiếp tục thư giặc nói sẽ đến đánh tỉnh và Hải
Phòng. Ý thỉnh cầu thống soái Pháp ra quân, và ủy Hữu Độ nói (với Tây)
về địa thế núi sông rồi dầm mưa xông thẳng đến sào huyệt giặc, cả phá
được. Từ đó đảng giặc không dám cấu kết, cả một vùng được yên. Năm thứ
