>
Hà Ngọc Hải
Tên tự là Sơn Phủ, người huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, tính cương trực,
mới 20 tuổi đã có tiếng văn hay. Minh Mạng năm thứ 9, đỗ hương tiến, ở
nhà giảng đọc, sau mới ra giáo chức. Thiệu Trị năm thứ 7, đổi Tri huyện
Duy Xuyên, giữ liêm bình được lòng dân. Tự Đức năm đầu, sung Sử cục,
dân ở huyện tới cửa khuyết xin cho ở lại, Vua cho triệu ra mắt và ra bài
sách "lý nhân" (trị nhân) cho thi thử, vua bảo: "đối với dân không sách
nhiễu, đó chưa đủ được nhiều”, bổ cho thừa chỉ, nhưng vẫn lĩnh huyện, ở
chức được 4 năm, Kinh lược sứ là Đặng Văn Thiêm lại đem thành tích về
chính trị tâu lên, vua khen, rồi chết ở chỗ làm quan, truy thụ Hàn lâm viện
thị độc.
Phạm Chi Hương
Tên tự là Sĩ Nam, người huyện Đường An, tỉnh Hải Dương, ông cụ là Chi
Nghiễm đỗ hương cống đời Lê, làm quan đến Tham chính. Chi Hương,
Minh Mạng năm thứ 9, đỗ hương giải, do Hữu thông phán ở Quảng Ngãi,
bổ làm Tri huyện Mộ Đức, chuyển làm Chủ sự ở ty Hộ bộ, rồi đổi làm Viên
ngoại lang, bị mắc việc phải miễn chức, rồi khởi phục dần dần thiên đến
Lang trung Bộ Lại. Đầu năm Thiệu Trị, bổ Hàn lâm viện thị độc học sĩ,
sung Sử quán biên tu. Năm thứ 5, đổi làm Hồng lô tự khanh, sung Phó sứ
sang Yên Kinh, khi về bổ Lang trung ty inh chương Bộ Hình, kiêm Chưởng
đại lý tự Năm đầu, Tự Đức cất làm Án sát sứ ở Sơn Tây, thiên Bố chính sứ
ở Thanh Hóa, vào làm Tả thị lang Bộ Lễ. Năm thứ 5 (15) sung Chánh sứ
sang Yên Kinh, năm ấy xen hai kỳ đều tiến cống, Chi Hương cùng Phan
Huy Vịnh đều đi, trải 3 năm mới về nước, được thưởng lạo thêm lên (đã
nói ở truyện Huy Vịnh), rồi tiến Hữu tham tri Bộ Công, sung Sử quán toản
tu, kiêm Chưởng đô sát viện. Năm thứ 13, vì là chức ngôn quan mà im lặng
không nói, phải Thiên tả hữu thị lang Bộ Công. Năm thứ 14, ra khám đê
sông Thiên Đức, bổ làm Tuần phủ Lạng Bình, đất biên giới năm năm báo
