giá này.
Mà mua dê giống sẽ rẻ hơn nhiều, nhưng nuôi dưỡng ba tháng cũng tiêu
tốn khoảng một trăm năm mươi văn, dê cái thì giá cao hơn nhiều, vì nó có
thể sinh sản, thậm chí một năm có thể sinh đẻ hai lần, một con giá khoảng
chín trăm năm mươi văn.
Một con dê con thêm một con dê mẹ, một ngàn lượng bạc trắng có thể
mua một ngàn dê con cùng một ngàn con dê mẹ.
Mà nhân khẩu ở nông trang có khoảng một ngàn ba trăm người, chia đều
ra thì một người còn không có được hai con dê.
Trẻ con trong nông trang không ai được đi học, cho nên cũng không biết
chữ đọc sách, cho nên đều nhàn rỗi, dù có thể xuống ruộng làm việc, cũng
chỉ có thể tính bằng một nửa người lớn, mà nuôi dê nuôi trâu chỉ cần chăn
thả cắt cỏ là được, dùng thể lực ít, cho nên trẻ con sáu bảy tuổi có thể tính
bằng một nửa người lớn.
Cho nên nếu tính theo đầu người cũng không thể tính theo hộ gia đình.
Trâu giá cả đắt hơn nhiều.
Trâu trưởng thành thể lực tốt, có thể kéo cày, kéo xe hàng.
Già rồi có thể giết lấy thịt, giá gần bằng thịt dê, nhưng không tính xương,
thịt dê thì tính cả xương, cho nên nếu tính toán, giá trâu rẻ hơn một chút,
tuy nhiên da trâu thì lại không rẻ.
Một cái là mười lăm lượng bạc.
Trâu cái càng quý, tuy thể lực không bằng trâu đực, nhưng không kém
bao nhiêu, lại có thể sinh nghé con, một con cũng phải hai mươi lượng bạc.
Nếu vậy một ngàn lượng bạc cũng không nhiều lắm.
