Đinh Sửu, [Bảo Phù] năm thứ 5 [1277], (Tống Cảnh Viêm năm thứ 2,
Nguyên Chí Nguyên năm thứ 14 ). Muà xuân, tháng 2, vua thân chinh đánh
người Man, Lạo ở động Nẫm Bà La
804
, bắt sống bộ đảng hơn 1.000 người
giải về.
Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 1 , Thượng hoàng băng ở cung Vạn Thọ
Trước đó, Thượng hoàng đến ngự đường, bỗng thấy con rết bò trên áo ngự.
Thượng hoàng sợ, lấy tay phủi nó rơi đánh "keng" xuống đất, nhìn xem thì
hóa ra cái đinh sắt, đoán là điềm năm Đinh.
Lại có lần đùa sai Minh tự Nguyễn Mặc Lão dùng phép nghiệm quan
nghiệm xem điềm lành hay điềm dữ. Hôm sau Mặc lão tâu : "Thấy một
chiếc hòm vuông bốn mặt đều có [35b] chữ "nguyệt" , trên hòm có một cái
kim, một chiếc lược".
Thượng hoàng lại đoán: "Hòm tức là quan tài, chữ " nguyệt" (tháng) ở bốn
bên tức là tháng 4, cái kim có thể cắm vào vật gì, tức là nhập vào quan tài,
chữ "sơ" là chiếc lược, đồng âm với "sơ" là xa tức là sẽ xa rời các ngươi".
Lại lúc ấy đương có trò múa rối, thường có câu : "Mau đến ngày mồng 1
thay phiên". Thượng hoàng lại đoán : "Thế là ngày mồng 1 ta chết".
Năm trước, có một hôm thượng hoàng chợt bảo tả hữu : "Tháng 4 sang năm
ta tất chết". Đến nay quả như vậy.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói : Điềm lành hay tai họa, chỉ có người thành tâm
mới biết trước được. Vì thế, Đại truyện trong kinh dịch có nói : "Hình dung
sự vật thì biết được vật thực, chiêm đoán sự vật thì mới biết được tương
lai". Nhưng tất là phải sau khi đã suy xét trong lòng, nghiền ngẫm trong óc.
Thái Tông biết được việc tương lai là chiêm đoán sự vật đấy. Nhưng nếu
không phải là người lý sáng, lòng thành, mà cứ thấy việc là phỏng đoán mò
để rồi khẳng định, thì chưa bao giờ không chuốc lấy tai họa về sau .[36a].
Đó là chỗ khác nhau giữa cái học sấm ký thuật số với cái học thánh hiền
chăng?
Tháng 5, nước to. Đất nứt sâu 7 trượng (chưa rõ chỗ nào), súc vật, tôm cá
chết nhiều.
Mùa đông, tháng 10 ngày mồng 4, táng [thượng hoàng] ở Chiêu Lăng,
