tướng nhà Tống là Lục Tú Phu cõng vua Tống nhảy xuống biển chết. Hậu
cung và các quan chết theo rất nhiều. Qua 7 ngày có đến hơn 10 vạn xác
chết nổi lên mặt biển. Xác vua Tống cũng ở trong số đó. Thế là ứngv điềm
sao sa xuống biển. Năm ấy nhà Tống mất.
[39a] Sử thần Ngô Sĩ Liên nói : Trong khoảng trời đất, chỉ có hai khí âm
dương mà thôi. Người làm vua đạt đến mức trung hòa thì trời đất định vị,
vạn vật sinh sôi, và hai khí cũng được điều hòa. Nếu khí âm thịnh mà phạm
bừa vào khí dương, thì trời đất tất xuất hiện tai biến để tỏ cho người làm
vua biết. Cho nên tai biến xuất hiện trước rồi sau đó sẽ có chứng nghiệm
ngay. Lúc bấy giờ nào nhật thực, nào mặt trời lay động, nào đất nứt, nào
mưa đá, sao sa, đều là khí âm thịnh hơn khí dương cả. Nếu không phải là
triệu chứng tôi con mưu hại vua cha thì cũng là điềm di địch xâm lấn Trung
Quốc. Phàm người làm vua thận trọng trước sự răn bảo của trời, lo lắng làm
hết phận sự của người thì đó là đạo vãn hồi tai biến của trời vậy. Nhà Tống
đã không vãn hồi được tai biến của trời, mà nước Việt ta rồi cũng bị giặc
Hồ
812
xâm lấn. May mà vua tôi cùng lo, quân dân chung sức, cuối cùng
diệt trừ được giặc Bắc và hoàn thành võ công đại định. Vì thế mới nói:
Thận trọng trước sự răn bảo của trời, làm hết phận sự của người là cái đạo
vãn hồi tai biến của trời vậy.
[39b] Mùa đông, tháng 10, lấy ngày sinh làm tiết Thọ Thiên.
Canh Thìn, [Thiệu Bảo] năm thứ 2 [1280], (Nguyên Chí Nguyên năm thứ
17). Mùa xuân, tháng giêng, ban thước gỗ, thước lụa cùng một kiểu.
Tháng 2, xét duyệt sổ đinh và các sắc dịch trong nước.
Mùa đông, tháng 10, được mùa to. Lúa ruộng ở Trà Kiều thuộc Khoái Lộ
một giò 2 bông.
Em Đỗ Khắc Chung là Đỗ Thiên Thư kiện nhau với người, tình lý đều trái.
Người kia đón xa giá để kêu bày. Vua hỏi quan xử kiện. [Viên quan đó] trả
lời:
" Án xử đã xong, nhưng hình như quan thoái thác không chịu chuẩn định
đó thôi". Vua nói:
" Đó là do sợ mà né tránh Khắc Chung đấy".
