Xin đợi một chút, em tôi là Trúc Lâm đại sĩ sẽ tới ngay".
Nói xong, Thượng hoàng trở về núi, dặn dò người hầu là Pháp Loa
989
các
việc về sau, rồi bỗng nhiên ngồi mà hóa. Thiên [24a] Thụy cũng mất vào
hôm đó.
Pháp Loa thiêu [xác Thượng hoàng] được hơn ba ngàn hạt xá lỵ
990
mang về
chùa Tư Phúc ở kinh sư. Vua có ý ngờ. Các quan nhiều người xin bắt tội
Pháp Loa. Hoàng thái tử Mạnh mới 9 tuổi, đứng hầu bên cạnh, chợt thấy có
mấy hạt xá lỵ ở trước ngự
991
, đưa ra cho mọi người xem, kiểm lại trong
hộp, thì đã mất một số ít hạt. Vua xúc động đến phát khóc, trong lòng mới
khỏi nghi ngờ.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Nhân Tông trên thờ Từ Cung làm sáng đạo hiếu,
dưới dùng người giỏi, lập nên võ công. Nếu không có tư chất nhân, minh,
anh, võ, thì sao được như thế? Chỉ có một việc xuất gia là không hợp đạo
trung dung, là cái lỗi của bậc hiền giả
992
.
Sứ Nguyên là Thượng thư An Lỗ Khôi
993
sang báo tin Vũ Tông lên ngôi.
Vua sai Mạc Đĩnh Chi sang Nguyên.
Đĩnh Chi người thấp bé, người Nguyên khinh ông. Một hôm viên tể tướng
mời ông vào phủ cho [24b] cùng ngồi. Lúc ấy, đương hồi tháng 5, tháng 6.
Trong phủ có bức trướng mỏng thêu hình con chim sẽ vàng đậu cành trúc.
Đĩnh Chi vờ ngỡ con chim sẽ thực, vội chạy đến bắt. Người Nguyên cười
ồ, cho là người phương xa bỉ lậu. Đĩnh Chi kéo bức trướng xuống xé đi.
Mọi người đều lấy làm lạ hỏi tại sao. Đĩnh Chi trả lời:
"Tôi nghe người xưa vẽ cành mai và chim sẽ, chứ chưa thấy vẽ chim sẻ đậu
cành trúc bao giờ. Nay trong bức trướng của tể tướng lại thêu cành trúc với
chim sẽ. Trúc là bậc quân tử, chim sẽ là kẻ tiểu nhân. Tể tướng thêu như
vậy là để tiểu nhân trên quân tử, sợ rằng đạo của tiểu nhân sẽ mạnh, đạo
của quân tử sẽ suy. Tôi vì thánh triều mà trừ giúp bọn tiểu nhân".
Mọi người đều phục tài của ông.
Đến khi vào chầu, gặp lúc nước ngoài dâng quạt, vua Nguyên sai làm bài
minh. Đĩnh Chi cầm bút viết xong ngay, lời bài minh như sau:
"Lưu kim thước thạch, thiên vị địa lô, nhĩ ư tư thì hề, Y Chu cự nho.
