"Đất đai bờ cõi ngày nay so với trước kia khác nhau nhiều lắm, không thể
không thân hành nắm quyền chế tác, làm trọn đạo biến thông".
Ở trong, quân vệ đông đúc thì năm phủ chia nhau nắm giữ, việc công bề
bộn thì sáu bộ bàn nhau mà làm. cấm binh coi giữ ba ty
1915
để làm vuốt
nanh, tim óc. Sáu khoa để xét bác trăm ty, sáu tự để thừa hành mọi việc.
Thông chính ty sứ ty để tuyên đức hóa của vua và đề bạt nguyện vọng của
dân. Ngự sử án để hặc tâu các quan làm bậy, soi xét ẩn khuất cho dân.
Bên ngoài thì mười ba thừa ty cùng tổng binh coi giữ địa phương, đô ty thủ
ngự thì chống giữ các nơi xung yếu, phủ, châu, huyện là để gần dân; bảo,
sở, quan là để chống giặc; tất cả đều liên quan với nhau, ràng buộc lẫn
nhau.
Do đó, gọi lính, lấy quân, là việc của đốc phủ mà Binh bộ phải nắm chung;
chi ra, thu vào là chức của Hộ bộ mà Hộ khoa phải giúp đỡ. Lại bộ thăng
bổ lầm người thì Lại khoa được phép [67a] bác bỏ. Lễ bộ nghi chế không
hợp lệ thì Lễ khoa có quyền hặc tâu. hình khoa xem xét công việc xử án
của Hình bộ phải trái như thế nào; Công khoa kiểm điểm quá trình làm việc
của Công bộ siêng năng hay lười biếng.
Đến như việc xét duyệt sổ sách quân nhu hàng đống, hay phân biệt chọn
lựa tướng súy, thiên tỳ, trong các quân của thủ phủ thì các quan kinh lịch,
thủ lĩnh đều được phép tra xét, đàn hặc cả. Quy chế trước kia, đặt quan
phần nhiều lấy quan to, tước cao. Chế độ ngày nay, đặt quan đều là lương ít
trật thấp. Số quan đặt ra so với trước tăng rất nhiều, nhưng tiền lương chi
tiêu so với xưa cũng thế. Đã không có người nào ăn hại, mà trách nhiệm lại
có nơi quy kết, khiến cho quan to, quan nhỏ đều ràng buộc với nhau; chức
trọng chức khinh cùng kiểm chế lẫn nhau. Uy quyền không bị lợi dụngm
thế nước vậy là khó lay. Hình thành thói quen giữ đạo lý, theo pháp luật mà
dứt bỏ tội lỗi khinh nhân nghĩa, phạm ngục hình. Để hoàn thành chí hướng
của đức thánh tổ thần tông ta, và giữ mãi bình yên thịnh trị tới vô cùng, chứ
không phải là ta cố ra vẻ thông minh biến đổi phép cũ mà buộc miệng thiên
hạ [67b] đâu! Kể từ nay, kẻ nào là con cháu ta, phải biết rằng ban hành quy
chế này là điều bất đắc dĩ, một khi phép tắc đã định ra, phải kính cẩn duy trì
